14 HAZİRAN 2011, Salı

Bir Tuğla Veya Geçiş Yumuşatma Daha Hızlı Düşecek

Bu videoda günlük hayatta kullanılan iki kavramı açıklığa kavuşturmak istiyorum.Bu kavramları çoğu zaman karıştırıyoruz.Bahsettiğim iki kavram: kütle ve ağırlık.Önce bunların ne olduğunu, sonra da niye karıştırdığımızı anlatacağım.Kütlenin tanımı bakış açımıza göre değişir.Bir tanıma göre - ki bu bilimsel tanımı değildir - kütle, madde miktarıdır.Yani belli kütleli moleküllerden ne kadar çok varsa, toplam kütle o kadar çok olur.Daha çok atomum varsa, daha çok kütlem olur.Bir şeyden ne kadar miktarda olduğu.Bu tanımdan bahsederken dikkatli olmam gerek çünkü kütlenin geleneksel tanımıylabağdaştıramadığımız yönleri var fakat

şu anda detaylara girmek anlamsız.Kütlenin bir başka tanımı da şöyledir:bir cisim ona etki eden kuvvete nasıl karşılık verir?Bunu Newton'ın 2. yasasında öğrenmiştik.Bir cisme etki eden kuvvet sabit ise cismin kütle

si arttıkça ivmesi azalır.Aynı şekilde, kütle azalırsa da ivme artar.Öyleyse, bir şey kuvvete nasıl karşılık veriyor?Kütle bir kuvvete, verilen bir kuvvete gösterilen yanıttır.Kütlesi az olan bir cisim, aynı büyük

“Daha hızlı aya ne düşecek? Http://www.khanacademy.org/video?v=36Rym2q4H94: En fazla ücretsiz dersler...”
Khan Academy

lükteki kuvvetin etkisi ilebüyük kütleli bir cisme göre daha fazla ivmelenir.Ağırlık ise yerçekiminin bir kütleveya nesne üzerine uyguladığı kuvvettir.Şimdi bu iki kavram arasındaki farkları gözden geçirelim.Varsayalım ki ben Dünya üzerindeyimve kütlem 70 kilogram (yeni bir renk kullanıyorum).Beni oluşturan 70 kilogramlık madde var;ama ağırlığım 70 kilogram değil.İnsanlar sıklıkla "ben 70 kilogram ağırlığındayım" derler.Bu konuşmada bir fark yaratmaz ancak işin t

Bir Tuğla Veya Geçiş Yumuşatma Daha Hızlı Düşecek Resim 1 Bir Tuğla Veya Geçiş Yumuşatma Daha Hızlı Düşecek Resim 2 Bir Tuğla Veya Geçiş Yumuşatma Daha Hızlı Düşecek Resim 3 Bir Tuğla Veya Geçiş Yumuşatma Daha Hızlı Düşecek Resim 4

eknik yönü böyle değildir.Çünkü ağırlık, Dünya'nın çekim kuvvetidir.Daha doğrusu, yerçekiminin kütleme uyguladığı kuvvettir.Dolayısıyla benim ağırlığımDünya'daki çekim alanına eşit olur.Umarım yerçekimi hakkındaki videoyu izlemişsinizdir. İzlemenizi öneririm.İki cisim arasındaki çekim kuvveti büyük harfle G oluyor.Evrensel çekim sabiti çarpı birincinin kütlesi çarpı ikincinin kütlesi bölü...(Bunu yazayım) Kuvvet;evrensel çekim sabiti, ilk cismin kütlesi ve ikinci cismin kütlesinin çarpımının,cisimler arası uzaklığınkaresine bölünmesi

yle elde edilir.Dünya üzerinde bu formülü uygularsak;buradaki her şeyi ona göre alırsanız,birinci kütle Dünya'nın kütlesive uzaklık da Dünya'nın merkezinden yüzeyine olan uzaklıktır.Çünkü şu anda yüzeyin hemen üzerindeyim.(merkezden yüzeye uzaklık)Bütün bu fomül buna sadeleşir:Buna küçük g de denir veburada sayıyı yuvarlıyorumg sayısının değeri9,8 metre bölü saniye kareye eşittir.Yani, Dünya yüzeyindeki bir cismin ağırlığı,g çarpı cismin kütlesine eşittir.Benim Dünya üzerindeki ağırlığım9,8 metre bölü saniye kareçarpı kütlem (70 kilogram) olacaktır.Bu da... bir dakika hesap makinemi alayım.Aslında 700'e yuvarlayacaktım ama tam hesaplayalım.Evet, 9,8 çarpı 70 eşittir 686 ve sonucun birimi dekilogram çarpı metre bölü saniye kare yani Newton.İnsanların bu şekilde söylediğini hiç duymazsınız ama,benim ağırlığım Dünya'da 686 Newton.Evet 686 Newton.Dünya'daki ağırlığım deyişime dikkat edin.Çünkü bildiğiniz gibi ağırlıkbir nesneye yani kütleye etki eden yerçekimi kuvvetine bağlıdır.Eğer başka bir yere, mesela Ay'a gidersemağırlığım değişir, ama kütlem sabit kalır.Bu benim Dünya'daki ağırlığım.Bir de Ay'daki ağırlığıma bakalım.Aslında buna videodan önce bakmam gerekirdi ama duyduğuma göreAy'daki yerçekimi kuvveti Dünya'dakinin kabaca altıda biriymiş.Buna göre Ay'daki kütlesel çekim etkisiDünya yüzeyindekinin yaklaşık 1/6'sı olacaktır.Yani Ay'daki ağırlığımDünya'daki ağırlığımın 1/6'sı kadar olacak.Dolayısıyla 686 çarpı 1/6. Sanırım 114'ün biraz üzerinde çıkacak.Ben en iyisi hesap makinemi kullanayım.Beynim video kaydederken biraz yavaş çalışıyor.Evet doğru bulmuşum,yanıt yaklaşık 114 Newton.Burada vurgulamak istediğim nokta,ağırlık bir kütle üzerindeki yerçekimi kuvvetinin oluşturduğu bir kavram.Ağırlığınız, gezegenden gezegene değişir.Aslında yüzeyden yukarı çıktıkça bileağırlığınız ölçülemeyecek derecede de olsa azalıyorçünkü Dünya yüzeyindenuzaklaşmış oluyorsunuz.Aslında Dünya mükemmel bir küre olmadığı için,biraz eliptik olduğundan,Dünya'nın farklı yerlerinde ağırlığınız farklı olur.Mesela kutuplardaki ağırlığınızlaEkvator'daki aynı değildir.Buna karşı kütleniz hiç bir koşulda değişmez,tabi içinizde bir nükleer reaksiyon gerçekleşmiyorsa.Kütleniz bulunduğunuz yere bağlı değildir.Şimdi "Hey baksana! Bu kilogramlar ve Newtonlar beni ilgilendirmiyor.Ben Amerika'da yaşıyorum ve biz Amerika'da 'pound' kullanırız" diyebilirsiniz.Evet, Pound da bir ağırlık birimidir ve kullanılması uygundur.Mesela ben 160 pound'sambu benim ağırlığımdır, kütlem değil.Bana etkiyen çekim kuvvetini söylüyorum.160 pound benim kütleme etki eden yerçekimi kuvvetidir.Bu durumda "Peki kütlem nedir?" diyebilirsiniz.Eğer İngiliz Sistemi'nde yani Emperyal Sistem'de konuşuyorsanız,pek az kişinin dikkat ettiği bir kavramı bilmelisiniz;pek de işe yaramayan kütle birimini.Emperyal Sistemi açıklayalım:Kütle birimi slug'dır.Yani eğer kaç slug olduğunuzumerak ediyorsanız bu şöyle hesaplanır:Ağırlığınız 160 pound'dırve formülü kullanırsak...Bu arada, Emperyal Sistemdeki g sabiti9.8 metre bölü saniye kare değil,32 feet bölü saniye karedir.Bu da Dünya yüzeyindekiyerçekimine bağlı ivmedir.Metre ve saniye yerinefeet ve saniye cinsindençarpı slug cinsinden kütlenizdir.Şimdi burayı hesaplarsak iki tarafı da32 feet bölü saniye kare'ye böleriz,sağdaki 32 ft/s^2'ler sadeleşir.Hesap makinemi çıkarayım...160 pound bölü 32 feet bölü saniye kare'yi hesaplayalımVe... Sonuç 5.Bunu akıldan yapabilmeliydim.Sonucun birimi pound çarpı saniye kare bölü feet'tirve bu da kısaca slug'a eşittir.Yani ben160 pound ağırlığındaysamkütlem 5 slug'dır.Ve eğer kütlem 70 kilogramsaağırlığım 686 Newton olur.Umarım bu video, konuyu kafanızda biraz daha netleştirmiştir

Açıklama

Daha hızlı aya ne düşecek? Http://www.khanacademy.org/video?v=36Rym2q4H94: En fazla ücretsiz dersler

Bunu Paylaş:
  • Google+
  • E-Posta
Etiketler:

Khan Academy

Khan Academy

Misyonumuz, her yerde herkes için dünya standartlarında bir eğitim sağlamak. Tüm Khan Academy içerik www.khanacademy.org adresinden ücretsiz olarak sunulmaktadır.

YORUMLAR



9.8/10

  • 332
    Olumlu
  • 6
    Olumsuz
  • 65
    Yorum
  • 130559
    Gösterim

SPONSOR VİDEO

Rastgele Yazarlar

  • Khan Academy

    Khan Academy

    17 Kasım 2006
  • NYLON Video

    NYLON Video

    11 Aralık 2006
  • Tube Time

    Tube Time

    14 Mayıs 2013

ANKET



Bu sayfa işinize yaradı mı?