23 Mayıs 2008, Cuma

Gerilim

-Başlamadan önce, yanlışlıkla yaptığım bir şeyiaçıklığa kavuşturmak istiyorum.Sanırım, kullanılan terimlerle ilgiliyeterince açık değildim.Şimdiye kadar sürekli birbirinin yerine kullandığım iki terimarasındaki farkı vurgulamak istiyorum.ama şimdi Elektrik geriliminin (voltaj) ne olduğunu öğrenmeye başlayacağız.Bence farkı vurgulamak önemli çünkü,ilk başlarda çok karışık gelebilir.Bu konuyu ilk öğrenmeye başladığım zamanları hatırlıyorum da,bu iki kelimeyi sürekli birbirine karıştırırdım ve neden arada bir farkolduğunu da tam olarak anlamazdım.Evet, kelimelerimiz elektrik potansiyel enerjisi-ve elektrik potansiyeli.Son vid

eoda bile yapmamam gerekirken,bu iki terimi sürekli birbirinin yerine kullandım.Aslında, elektrik potansiyel enerji terimini kullanmalıydım.-Peki, nedir bu ikisi arasındaki fark?Elektrik potansiyel enerji yük ile il

gilidir.Yani, elektrik yük taşıyan bir parçacıkla ilgilidir.Sadece parçacıklar enerji sahibi olurlar.Elektriksel potansiyel (elektrik gerilim) ise konumla ilgilidir.-Örneğin, yüklü bir parçacığım varsa ve veril

“Elektrik potansiyelinden (voltaj) ve elektrik potansiyel enerji arasındaki fark Http://www.khanacademy.org/video?v=zqGvUbvVQXg: En fazla ücretsiz dersler...”
Khan Academy

en bir elektriksel potansiyeldebir noktada olduğunu biliyorsam, o noktadakielektrik potansiyel enerjiyi, elektrik potansiyelibu yükün miktarıyla çarparak bulabilirim.Bir örnek verelim.Diyelim ki, eşit yüklü sonsuz uzunlukta birplakam var.Plaka sonsuz uzunlukta ve eşit şarjlı olduğundan dolayıhomojen bir elektrik alan var diye kabul edebilirim.Plakamızı çizelim.Evet, plakamızı bu sefer dikine çizelim.plakamız, pozitif şarjlı,Ve elektrik alanınımız da sabit ol

Gerilim Resim 1 Gerilim Resim 2 Gerilim Resim 3 Gerilim Resim 4

sun.sabit.buralar da sabitHangi noktayı alırsak alalım, bu vektörlerin her biriaynı uzunlukta olmalı çünkü elektrik alanın büyüklüğü değişmiyor.Vektörler dışarı doğru itiyor çünkü kullandığımız testparçacığı da pozitif yüklü.Aynı kutuplar birbirini iter, bu nedenle vektörlerimiz dışarı doğru.-Diyelim ki 1-Coulomb yüklü bir parçacığımız olsun.Aslında, parçacık 2-Coulomb yüklü olsun kiaradaki farkı daha net görelim.Evet, 2-Coulomb yüklü parçacığımız burda ve pozitif yüklü2-Coulomb'luk parçacık, 3 metre uzaklıktan başlasın.ve bu parçacığı 2 metre y

aklaştırmak istiyorum.2 metre yaklaştırıyorum yani plakaya 1 metre kalana kadar.Bu durumda, bu iki nokta arasındaki elektrik potansiyel enerjifarkı ne kadardır?-Elektrik potansiyel farkı yapılan iş miktarı kadardır,önceki iki videodan öğrendiklerimizi hatırlarsanız,bu parçayı bu noktadan öbürüne taşımak için harcayacağımızenerji miktarı kadardır.Peki bunun için ne kadar enerji harcamam gerekir?Bu parçacığı hareket ettirmek için ( ilk başta hareket etmediğini düşünürsek)uygulamamız gereken kuvvet miktarı,Coumob kanunu tarafından belirlenen Elektrostatik kuvvet miktarı kadardır. Tabi ki zıt yönde.Aynı büyüklükte ve zıt yönde.--Yani, uygulamamız gereken kuvvet ne kadardır?Bunu hesaplamak için elektrik alanının büyüklüğünü bilmemiz gerekirki onu da henüz belirtmemişim.Diyelim ki, elektriksel alanın büyüklüğü 3 Newton/ Coulomb olsun-Yani, herhangib ir noktada elektriksel alan tarafındanbu parçacığa etki eden kuvvetin büyüklüğü ne kadardır?Bu parçacıkdaki elektrostatik kuvvet miktarı elektrik alanı çarpıyükün büyüklüğü kadardır. Bu da3 Newton / Coulomb çarpı2 Coulomb kadardır.Bu da 6 Newton'a eşit olur.Yani herhangi bir noktada elektriksel alan bu parçacığı6 Newtonluk bir kuvvetle itmektedir.Parçacığı hareket ettirmek için bu kuvveti tamamen sıfırlamam gerekir.--yani ters yönde 6 newtonluk bir kuvvet uygulamam gerekir.Ve bu kuvveti de 2 metre boyunca, bu noktaya gelene kadar uygulamam gerekir.-Yani, yapılan iş eşittir 6 Newton çarpı 2 metreeşittir 12 newton -metre ya da 12 Joule'dur.Diyebiliriz ki, elektrik potansiyel enerji (ki birimi her zaman Joule'dur) miktarı,bu noktadan öbür noktaya kadar olan elektrik potansiyelenerji miktarı12 Joule'dur.Ya da başka bir deyişlehangisinin daha fazla potansiyeli vardır?Bu nokta değil mi?çünkü, bu noktada parçacığımızı itmeye çalışan plakayadaha yakınız, ve gitmesine izin verirsek,bu yönde hızlanmaya başlar ve parçacığakazandırdığımız potansiyel enerji bu noktaya geldiğindekinetik enerjiye dönüşür, değil mi?Yani diyebiliriz ki,bu noktadaki elektrik potansiyel enerjibu noktadakinden 12 joule daha fazladır.Evet bu anlattığımız potansiyel enerjiydi.Peki elektrik potansiyeli nedir?Elektrik potansiyeli ise, birim yük başına yapılmasıgereken iş miktarıdır.Elektrik potansiyel enerji bu parçacığı bu noktadanöbürüne taşımak için yapılan toplam iş miktarı.Elektrik potansiyel ise aynı işi birim yüklü parçacıkile yapmak için gereken enerji miktarı.Az önceki örneğimizde, toplam yapılan iş miktarı12 Joule'du.Peki aynı işi yapmak için birim yük başına ne kadarenerji harcamak gerekir?Yani yük başına iş eşittir 12 Joules. Hangi yük için?Hareket ettirdiğimiz parçacığın yükü ne kadardı?Evet, parçacığın yükü 2 Coulomb'du.Yani bu da 6 Joule / Coulomb yapar.Bu miktar da bu nokta ve bu nokta arasındakielektrik potansiyel farkıdır.Yani farkları nedir?Elektrik potansiyel enerji yükün miktarı ile ilgilidir.Parçacık bu noktadan bu noktaya gelirken ne kadar enerji kazandı.Elektrik potansiyeli dediğimiz zaman ise, aslındaelektrik potansiyel enerjiyi parçacığın boyuna bölüyoruz böylelikleelektrik potansiyel parçacık yükünden bağımsız hale geliyor.Sadece pozisyona bağlı.Yani, elektrik potansiyel dediğimiz zaman aslında ne kadar potansiyel olduğunukullandığımız yükün miktarından bağımsız olarak, bu noktanınbu noktaya göre potansiyel farkını belirtiyoruz.Bu dediğimiz şey elektrik potansiyeli,ya da başka bir deyişle elektrik gerilimi. Elektrik geriliminin birimi de Volt'dur.Yani 6 Joule/Coulomb demekle, 6 Volt demek aslında aynı şeydir.-Eğer aynı şeyi yerçekimi kuvvetiyle özdeşleştirirsek,Yerçekiminden kaynaklı potansiyel enerji m.g.h. olarak yazılabilir, değil mi?Bu kuvvetti.Bu da uzaklık olsun.Elektrik potansiyeli yerçekimine uyarlarsak, yerçekimsel potansiyelbirim kütle başına yapılması gereken iş miktarıdır.-Yani, yerçekimi potansiyelini bulmak istersek potansiyelenerji denklemindeki kütleyi silebiliriz.yani yerçekimi ivmesi çarpı yükseklik,bize yerçekimi potansiyelini verir.Eğer bu benzetme kafanızı karıştırıyorsa, unutun gitsin.Peki Volt neden bu kadar kullanışlıdır?Çünkü, bize yükün büyüklüğünden ve pozitif ya da negatif yüklüolmasından bağımsız olarak farklı iki nokta arasındakipotansiyel enerji farkını verir.Yani, elektrik potansiyelinde uzaydaki iki noktayı karşılaştırırız.Elektrik potansiyel enerjide ise uzaydaki iki parça arasındaki farkı karşılaştırırız.-Umarım, kafanızı karıştırmamışımdır.Bir sonraki videoda, aslında elektrik potansiyeli farkı (gerilim farkı)ve elektrik potansiyel enerji arasındaki farklarıaçıklayan bir kaç problem çözeceğiz.--Bir sonraki videoda görüşmek üzere...

Açıklama

Elektrik potansiyelinden (voltaj) ve elektrik potansiyel enerji arasındaki fark Http://www.khanacademy.org/video?v=zqGvUbvVQXg: En fazla ücretsiz dersler

Bunu Paylaş:
  • Google+
  • E-Posta
Etiketler:

Khan Academy

Khan Academy

Misyonumuz, her yerde herkes için dünya standartlarında bir eğitim sağlamak. Tüm Khan Academy içerik www.khanacademy.org adresinden ücretsiz olarak sunulmaktadır.

YORUMLAR



9.6/10

  • 680
    Olumlu
  • 25
    Olumsuz
  • 84
    Yorum
  • 379373
    Gösterim

SPONSOR VİDEO

Rastgele Yazarlar

  • GUN-TIME with Brandon

    GUN-TIME wit

    3 ŞUBAT 2009
  • Jaclyn W

    Jaclyn W

    5 Mayıs 2006
  • The Onion

    The Onion

    14 Mart 2006

ANKET



Bu sayfa işinize yaradı mı?