kciğer kılcal damarlarını çizelim; kirli kan oksijenyönünden zengin olabilmek için buraya gelir.Bu yüzden de oksijen yönünden fakir olan kan,birazcık morumsu görünebilir.Ve sonra alveolün içindeki oksijeni alırlar -oksijen alveolün zarından geçerekbu çok çok küçük tüplerin, kılcal damarlarıniçine girer.Bu olayın gerçekleşmesi, kanın rengini kırmızı yapar.Şimdi kanın neden kırmızı olduğu hakkında konuşacağım.Sonuç olarak, eğer kan kırmızıysa, ki şu anda kırmızı,kan oksijen açısından zengin demektir.Bütün mesele, oksijeni kılcal damarlara alabilme

ktir.Şimdi kan, kalbe geri dönmek için hazır.Bu miktar kalbe giden kanın küçük bir parçası.Ve son videoda öğrendiğimiz gibi, kalptençıkan bir damar - ki bu damar da kalpten çıkmış -bir atar damardır.Ve kalbe doğru giden damarlar da toplar damardır.Yani burada ki de bir toplar damar.Şimdi bir soru var, ki bu bir öncekivideoda gelmişti.Birisi - ki bence çok güzel bir soru - aldığımızhavanın çoğunun nitrojen olduğunu söyledi.Sadece% 21'i oksijen.Bütün bu azota ne oluyor?Nasıl olur da kanımıza geçmez?Ve bu gerçekten mükemmel bir soru.Bu soruyu cevaplamak için, burada neler olduğunuaçıklamak yardımcı olacaktır.Biraz daha büyük çizelim.Bu bir alveolün içi.Bu alveolün zarı; aşırı ince, öyle ki neredeyse tekbir hücre kalınlığında.Hemen yanında kan taşıyan kılcal damarlar var.Bunu daha nötr bir renkle gösterelim.Diyelim ki alveolün yüzeyinin sağındaduran kılcal damarlar var.Ve bu kılcal damarlar, oksijen, nitrojen ve karbondioksit gibigazları geçirecek yapıdadır.Ve burada da - diyelim ki burası olsun -kalp var.Şimdi bu kalpten gelen kan olsun ve buda kalbe geri giden kan.Eh, kalp her iki taralı çalışıyor.Şu şekilde ifade etmek daha iyi;kalpten gelip kalbe geri gidiyor.Burada - kalpten gelirken - sahip olduğumuz kankirli kan ve aslında yüksek yoğunluktakarbondioksite sahip.Azotu zaten yeşil olarak yaptım.Karbondioksiti de turuncu renkle yapalım.Burada çok karbondioksit var ve aslında karbondioksitalveollerden kana geçebiliyor.Karbondioksit, kanın plazma kısmında taşınıyor.Yani kırmızı kan hücreleri tarafından taşınmıyor, bunubirkaç saniye içinde konuşacağız.Evet burada bir küme karbondioksitimiz var.Kirli kandaki karbondioksit yoğunluğualveol keseciklerindeki karbondioksit yoğunluğundandaha fazla olacaktır.Yani eğer bu zar karbondioksit için geçirgense,karbondioksit molekülleri alveol keseciklerinenüfuz edebilecektir.Şimdi diğer taraftayız - burada oksijenimiz var.Biz nefes yoluyla onu içimize alıyoruz.Oksijenin havadaki konsantrasyonu %21, bu yüzden aslındakarbondioksite kıyasla çok daha fazla oksijen alıyoruz.Ve bu da kirli kan.Biz vücudumuzdaki tüm oksijeni kullanıyoruz ve bununla ilgiliya videonun sonunda ya da ilerideki videolardakonuşacağız; oksijeni nasıl kullanırız ya da nereye gider gibi. Ancakburada hiç oksijen yok; bu yüzden oksijenzarın içinden kılcal damara nüfus edebilecek çünküoksijen yoğunluğu kılcal damarda düşük.Şimdi soru şu; hemen görebileceğiniz gibioksijen zarın yüzeyinden geçtikten sonra, bir andakanın oksijen yoğunluğu artıyor ve kan, kalbegeri dönmeye hazır oluyor.Yani atar damar ve toplar damar arasındaki bu geçişçok ince bir olay.Burada rahat bir şekilde "tamam, bu kalpten çıkan birdamar" diyebiliyorsunuz.Bu bizim toplar damarımız.Bu bizim kalbimiz oluyor - özür.Her zaman karıştırıyorum.Bu damar kalpten çıkıyor olacak,A olarak yazdım.Bu damar kalpten çıktığı için de bir atar damar.Bu damar da kalbe gittiği için toplar damar oluyor.Yani ayrımı yapabilirsiniz.Şimdi diyebilirsiniz ki, tamam, bir kere temiz kan olduktan sonrakalbe geri gidiyoruz, ama bu biraz keyfi - özür."Atar damar"ı yanlış yazdım.Bu benim bir kusurum.Doğru imla asla güçlü olduğum bir konu olmadı.Bir atar damarın bitiş noktasıyla toplar damarın başlangıçnoktasını ayırt etmek zor.İyi bir sınır karbondioksit yoğunluğununaz olduğu ve oksijen yoğunluğunun çok olduğu yerdir.Akciğer atar damarından başlamak içiniyi bir zaman.Büyük ihtimalle bir sonraki videoda yapacağım; akciğer atar damarınınneden bu kadar özel olduğunu göreceksiniz çünkü akciğeratar damarları kalpten çıkmalarına rağmen çok az ya da hiç denilebilecek seviyedeoksijene ve yüksek oranda karbondioksite sahiptirler.Yani akciğer toplar damarının atar damara dönüştüğünokta çok belirgin değil.Bir kere temiz kan haline geldikten sonra, kalbe geri dönmeye hazır.Bu bir akciğer toplar damarı ve temiz kan taşımakta.Yani bu kana oksijenli kan diyebiliriz.Bu iki damarın özel olmalarını söylememin asıl nedeni- ikisinin de akciğere gidip akciğerden çıkmasının yanı sıra -diğer damarlara göre ters çalışıyor olmaları.Vücudumuzda kalpten çıkan damarlara baktığımızda - yaniatar damarlara baktığımızda - bu damarların temiz kantaşıdığını göreceksiniz. Ancak kalpten akciğerlere giden damaryani akciğer atar damarı, diğer atar damarların aksine kirlikan taşır.Benzer şekilde, vücudumuzda kalbe giden damarlarınyani toplar damarların kirli kan taşıdığını görürüzancak akciğer toplar damarı temiz kan taşımaktadır.Bu zıt durumun asıl nedeniyse akciğerlerin vücudumu daki karbondioksitialan ve oksijeni vücuda veren tek organ olmasıdır.Hala bir önceki videoda bana sorulan bu ilginçsoruyu cevaplamadığımın farkındayım. Nefesalışımızla vücuda giren %78 oranındaki nitrojene ne oluyor?Sonuçta burada tonlarca azot gazı var; oksijen vekarbondioksitten çok daha fazla miktarda.Tüm bu azot moleküllerine ne olur?Bu sorunun cevabıysa, azot kanın içine geçebilir ve geçiyor daama kanın azotu alabilme kapasitesio kadar yüksek değil.Bu durumda oksijenin neden bu kadar özel olduğunu sorabilirsiniz.Yani neden kanın oksijeni alışı azotualışından daha kolay?Bu noktada kırmızı kan hücreleri devreye giriyor.Bunu da yazalım.Kırmızı renk ile yazacağım."Kırmızı kan hücreleri", birçok açıdan büyüleyicibir yapıya sahipler.Kırmızı kan hücreleri - burada duran hücreler -vücudumuzda damarların içinde dolaşırlarve eğer çizecek olursak görürüz ki şekilleripastile benziyor.Tepesinden bastırılmış bir küreye benziyorlar,ortaları biraz daha basık, aynı bir pastil gibi.Yani, yandan görünüşünü çizmek isteseydim,en dış kısımda daha şişkin ve orta kısımdadaha basık bir yapıya sahip olduğunugörürdük.Eğer biraz da açı katarak çizmiş olsaydım, bunungibi görünecekti.Hücrenin her iki tarafında da, orta kısımdaiçe doğru bir basıklık görülürdü.Kırmızı kan hücreleri - sırf kırmızı kan hücreleri üzerinebirkaç video hazırlayabilirim - hemoglobin içerirler.Belki de bütün video boyunca hemoglobin yapacağız.Hemoglobinler, dört tane hem grubu içerenküçük proteinlerdir.Yani, kırmızı kan hücrelerinin içinde milyonlarca hemoglobinproteini var.Sonuç olarak hemoglobin proteinleri - onları bu şekilde çizeceğim -bu dörtlü hem gruplarına sahipler.Bu hem gruplarının temel bileşeni demirdir.Bu yüzden de demir bizim için çok önemli.Eğer vücudunuzda yeterli demir yoksa, vücudunuzun oksijeniişlemesi konusunda sorun yaşarsınız ve hemoglobinişlevini tam olarak yerine getiremez.Ama bunun üzerine demir var.Dört tane hem grubuna sahip.Her bir hem grubu oksijen moleküllerine bağlanır.Oksijene bağlanma konusunda çok iyidirler.Büyük ihtimalle bir sonraki videoda hem gruplarınınoksijeni nasıl serbest bıraktığını göreceğiz. Ancak kandamilyonlarca hem grubu var ve oksijen kırmızı kanhücresinin içine geçtikten sonra hemoglobin üzerindebulunan hem gruplarına bağlanırlar.Kırmızı kan hücreleri içlerinde hemoglobin barındırdıkları içinoksijen alımında bir sünger gibidirler çünkü hemoglobinoksijen alma konusunda çok başarılı.Kısaca kırmızı kan hücreleri plazmada bulunan bütünoksijeni emebilme yeteneğine sahip.Plazmayı kanı genel olarak oluşturan sıvı olarak görebiliriz,ancak kırmızı kan hücreleri buna dahil değil.Buradaki kırmızı kan hücresi yeterince kırmızı değil.Kırmızı kan hücresinin neden yeterince kırmızı olmadığınıaçık bir şekilde göstereyim, burada bir kırmızı kan hücremiz olsun,ki bu aslında anahtar noktamız.Karbondioksitin büyük bir kısmı vücudumuzuplazma içinde dolaşmakta.Karbondioksit asıl sıvı tarafından emili, ki bununla ilgiliileri ki bir videoda konuşacağım.Karbondioksit aslında biraz daha farklı bir formda.Karbondioksit karbonik asit olarak bulunuyor ve aslındabu durum kanın oksijeni nerede bırakacağını bilmesini sağlıyorfakat bu başka bir videonun konusu.Buradaki kan hücresi birkaç hemoglobin proteinine sahipancak bu hemoglobin proteinleri oksijenlerinibırakmışlar.Bunun sonucunda da görüyoruz ki aslında kanı kırmızı yapanoksijene sahip olan hemoglobinler.Kırmızı ışığı yansıtırlar.Oksijene sahip olmadığında, hemoglobin o kadar kırmızı görünmez.Daha morumsu, mavimsi veya koyu görünür diyebiliriz.Ve bu yüzden vücudunuzda kirli kan taşıyan toplardamarlarınız mavimsi bir renge sahiptir.Ve bu renk değişiminin asıl nedeniyse, oksijen hemoglobindekihem gruplarına bağlandığında, hemoglobin proteinininbütün şeklini ve oluşumunudeğiştirir.Bunu birçok kez gördük.Protein öyle bir şekle bürünür ki, bir anda morumsuya da koyu renk bir ışığı yansıtmak yerine kırmızıışığı yansıtmaya başlar.Bu yüzden de kırmızı kan hücreleri oksijeni alınca kırmızırenk olurlar.Çok yüzeysel olarak değiniyorum.Asıl nokta ise, atmosferde oksijene kıyasla bu kadar çok azot- nitrojen - gazı varken biz neden azota kıyaslaçok daha fazla oksijeni alıyoruz?Bu sorunun cevabıysa kırmızı kan hücreleri.Bu kırmızı kan hücreleri milyonlarca hemoglobinproteinlerine sahip ve bu proteinler plazmada bulunanbütün oksijeni emerler.Aslında, oksijenin yaklaşık% 98.5ini emerler.Sonuç olarak kırmızı kan hücreleri hareket halindedirve kalbe geri dönerler.Kanımızı kırmızı yapanlar da bunlardır.Kırmızı kan hücresinin içinde bulunan hemoglobinproteinimiz var.Bunlar oksijene bağlanırlar.Bu yüzden de oksijenin plazmadaki yoğunluğudüşüktür.Azot için böyle bir sistem yok.Yani azota bağlanan özel bir hücre bulunmamakta.Azot hemoglobine de bağlanamaz.Bu yüzden de oksijen alımı azota göreçok daha fazladır.Bu çok ilginç bir soru, çünkü eğer sadeceazotun miktarını düşünürseniz, bu tür bir mantıkortaya çıkıyor.Şimdi biraz kırmızı kan hücresi üzerinde odaklanmak istiyorumçünkü kendisi çok büyüleyici.Hücrelerin yapısıyla ilgili olan videoda, bütünhücrelerin hücre zarına ve DNA'ya sahipolduğunu söyledim.Ve şimdi kırmızı kan hücreleriyle ilgili büyüleyici olan şey- ki zaten içlerinde milyonlarca hemoglobin molekülü veyaproteini olduğunu söyledim.Kırmızı kan hakkında ilginç olan şey ise,hücre çekirdeğine sahip olmaması.Ve tabii ki DNA'ya.Bunu ilk öğrendiğimde kafa karıştırıcıydı.Bu nasıl bir hücre olabilir ki?Hatta canlı mı? diye düşünmüştüm.Sonradan ortaya çıktı ki, bu hücrelerbüyürken bir çekirdeğe sahipler.Tüm hücreler içlerindeki proteinleri oluşturmak için,var olmak için ve yapısal olarak kendisini oluşturabilmekiçin DNA'ya - hücre çekirdeğine - ihtiyaç duyar. Amakırmızı kan hücresinde bütün mesela olabildiğince çok hemoglobinesahip olmasını sağlamak.Hayal edebileceğiniz gibi - ki bu durum evrim özelliğini dedestekler - kırmızı kan hücreleri asıl işlerine başlamaseviyesine geldiğinde, bütün yapısı oturduktan sonra,hücre çekirdeklerinden kurtulurlar.Gerçek anlamda hücre çekirdeklerini hücre dışınaiterler ve bunun yararlı olmasının nedeniyse hemoglobiniçin yer açmasıdır.Çünkü ne kadar fazla hemoglobininiz olursa o kadar çokoksijen alabilirsiniz.Aslında hemoglobin üzerine tonlarca video yapabilirim kizaten dolaşım sistemini işlerken bolca yapacağım - yanibu konuda endişelenmeyin - ama asıl konuşmakistediğim hemoglobin hakkında gerçekten ilginç olanbaşka bir özellik.Zaten kırmızı kan hücreleri ile ilgili konuştuk.Bence büyüleyiciler çünkü doğal yapılarında hücreçekirdekleri yok.Bunlar aslında çok kısa bir ömre sahiptirler.80 ile 120 gün arasında süren bir ömürleri var yani uzunömürlü değiller - bu felsefik bir soru bile olabilir:Hücre çekirdekleri yokken hala canlılar mı yoksasadece oksijen taşıyan cansız damarlar mı, ne de olsakendilerini yeniden üretmiyorlar ya da kendiDNA'larını ?Aslında, hemoglobin üzerinde tartışmak yerineşimdi bu videoyu sonlandırıyorum.Amacım on dakikalık videolar yapmakken yirmidakikaya çıkmaya başladığımı farkettim.Bu yüzden burada bırakacağım ve sonraki videoda hemoglobinve dolaşım sistemi hakkında daha çok konuşuruz