bunu işaret ediyor.-Kuzey ve güney kutbunu nasıl belirlediğimizden bahsedeyim.Pusulayı baktığımızda burası kuzey kutbunu işaret ediyor deriz.-Aslında büyük mıknatısa baktığınızda çizgiler güney kutbunadoğru yol alır.Bu çok karıştırılan bir noktadır. Coğrafik olarak manyetikkuzey kutbu büyük mıknatıs üzerinde yani dünya üzerindegüney kutbunu işaret eder.-Aklınız karıştıysa bir önceki videoya bakmanızı tavsiye ederim.-O zaman ne demek istediğimi daha iyi anlayacaksınız.Kuzeyden çıkan alan çizgileri her zaman güneye gitmek istertıpkı pozitif

in negatifi çekmesi gibi.Kuzey kuzeyden uzaklaşıp güneye gider.Elektrik ve manyetizm birbirinden farklı özelliklere sahipolsalar da ilerde göreceğiz ki aynı konu etrafında birleşecekler.İşte o zaman elektromanyetik kuvvet diye adlandıracağız onları.Ve Maxwell'in denklemleri ile görelilik konularını işlerkenelektromanyetik kuvveti de ele alacağız.-Şimdilik bunu bir kenara bırakalım.Klasik elektrik ve manyetizmde bunlar farklı kuvvetler olarak görülür.-Aralarındaki temel fark manyetik kuvvet çift kutupluykenelektrostatik kuvvetin tek kutuplu olmasıdır.--Yükünüz ya pozitif ya negatiftir.-Alan çizgilerini bu şekilde çizmiştik.Günlük hayatınızdan bildiğiniz gibi mıknatısın üstünekoyduğunuz bir metal asla düşmez.Bu alan çizgilerinin kendi içlerinde yaptığı bir çeşit düzenleme gibidir.-Bu kullanışlı bir şey.Peki herhangi bir noktada manyetik alanın büyüklüğünü nasıl belirleriz?-Konunun eğlenceli kısmına geldik.Hareketli bir yükün etkisiyle manyetik alan oluşur.Bunu hesaplayabiliriz.-Bu gerçekten şaşırtıcı.Manyetizm bu yönüyle elekrostatik kuvvetten ayrılır diyebiliriz.--Manyetizmi hareketli yükün etkisi sayesinde tanımlayabiliyoruz.-Size küçük bir ipucu vereyim.İlerde videolarda göreceğiz ya da ileri düzey fizik derslerinizdegörürsünüz belki, manyetik alan çok yüksek kızlarda hareket edemezama elektrostatik alan hareket edebilir.-Göreceli hızda.Onların farklı referans sistemlerinde aynı şeye denk geldiğini görebilirsiniz.-Aklınızı çok karıştırmak istemiyorum.Şimdi konumuza temel fiziğe dönelim.Hareketli bir elektron,proton ya da herhangi bir yük üzerine etkieden kuvveti biliyoruz buradan yola çıkarak manyetik alan B'yi bulabiliriz.--Bu aynı zamanda süper çarpıştırıcılarda yüklerindaireler oluşturmaları ya da manyetik alandan dolayısapmalarının temel dayanağıdır.-Yük üzerine etki eden kuvvet, pozitif ya da negatif yükünün büyüklüğüçarpı yükün hızı ile manyetik alanın vektörel çarpımıdır.--Yükün hızını önce skaler büyüklükle çarpabilirsinizya da isterseniz ilk olarak vektörel çarpımı da yapabilirsiniz.-Sıralamanın bir önemi yok çünkü bu sadevce bir sayı vektör değil.-İlk önce hız ile manyetik alanın vektörel çarpımını almak dahaiyi olabilir, daha sonra da yükün büyüklüğü ile çarpıncayüke etkiyen kuvveti bulmuş oluruz.Kuvveti bulmak için vektör çarpımı yapmamız gerekiyor .Vektör çarpımının ilginç olan bir yönünden bahsetmek istiyorum.--Vektör çarpımını yapabilmemiz için vektörler birbirine dik olmalı.-Hız ve manyetik alan birbirine dik olduğunda vektör çarpımlarıbir sayı olur.-Eğer paralel olurlarsa manyetik alanın yük üzerinde bir etkisi olmaz.-Bu vektörel çarpımın ilginç bir özelliği.Diğer ilginç olansa iki vektörün vektör çarpımını aldığınızdaelde ettiğiniz sonuç her iki vektöre de diktir.-Bu da çok şaşırtıcı.Yüke etki eden manyetik alan yükün hızına dik olmalı.-Kuvvet ise hem hıza hem de manyetik alana diktir.-Şuan aklınız biraz karışmış olabilir bunu daha iyi anlamanız içinbirkaç problem çözelim.Ama bundan önce manyetik alanın birimini bulalım.--Kuvvetin büyüklüğü neydi?Kuvvetin büyüklüğü, yük çarpı hızın büyüklüğü çarpımanyetik alanın büyüklüğü ve hız vektörüyle manyetik alanvektörü arasındaki açının sinüsüdür.--Burada vektör çarpımının tanımını kullandım.Gerçek kuvvet vektörünü bulmak isterseniz bunları sağ elkuralıyla bulduğunuz vektörle çarpmalısınız.-Nasıl yapılacağını birazdan göstereceğim.Şuan birimlere odaklanalım.Sinüsteta.nın birimi yok bu yüzden onu ihmal edebiliriz.-Sadece manyetik alanın birimini bulmaya çalışıyoruz.-Kuvvetin birimi newton.dur diyebiliriz ki newton yükün birimikulomb çarpı hızın birimi metre bölü saniye çarpımanyetik alanın birimine eşittir.-Manyetik alanın birimine B'nin birimi diyelim.Bakalım B'nin birimi ne olacak?Her iki tarafı kulomb metre bölü saniye.ye bölerseksol tarafta newton bölü kulomb kalır.Sonra metre bölü saniyeye bölersek ki bu saniye bölü metreyleçarpmakla aynı şey aslında.İşte bu manyetik alanın birimi.SI birim sistemine göre manyetik alan newton bölükulomb metre olarak tanımlanır.Manyetik alanın birimi kulağımıza pek hoş gelmedi.Buna daha güzel bir isim bulalım.Manyetik alanın birimi Nikolai Tesla'dan esinlenerek tesla olarak belirlenmiştir.-Bir newton saniye bölü kulomb bir teslaya eşittir.-Zamanız bitiyor ama size bir soru sormak istiyorum.-Üzerinde biraz düşünün.Mıknatıslar hakkında bilgimiz olmasına rağmen onlarhayal ettiğimizden biraz daha farklılar.-Manyetik alanın birimini hareketli yükün üzerindeki etkiyle belirledik.--Bu bir teslanın neden newton saniye bölü kulomb olduğunun nedenidir.--Videoyu burada bitirelim.Yaptıklarımız üzerinde biraz düşünün.Sonraki videoda sayısal sorular çözeceğiz o zaman daha iyianlayacağınızı düşünüyorum.-Görüşmek üzere.