nsanlar "İşte bu çok iyi, şekerler çok ucuz......istediğim kadar alabilirim" diyecektir."Lolipop veya dondurma alacağıma şeker alırım"Ve bundan yüksek miktarda alacağımBu, bunu yorumlamanın bir yolu.Bir diğer yol ise kâr marjına bakmaktır.Burda üretilen ilk şekerlerŞeker yemeyi o kadar çok seven birileri vardır kiyüksek fiyattan satın alacaktır.Burda yüksek oranda kâr sağlanır.Fakat daha fazla ürettiğinizdekâr marjınız gittikçe düşmektedir.burdaki insanlara şekeri yine seven,fakat baştaki ilk birimleri alanl

ar kadar olmayanlar diyebilirsiniz.İşte bu aşağıya eğimli bir eğrinizin olma sebebi.Şimdi, toplam talepten bahsettiğimizde,Çok benzer görünecek, ama mesele şu kiküçük ama önemli bir farklılık var.Şimdi çizelim --farklı bir renk ile--Şimdi de makro versiyonu.Toplam talepten bahsediyoruz.Toplam talepte dikkat etmemiz gereken şeyEkonomiye bir bütün olarak bakıyoruzSadece bir ürün veya hizmetin pazarından bahsetmiyoruz.Toplam talepte, yatay eksene miktarı değilYalnız bir ürün için alınan/satılan miktarı değil,Belirli bir zaman aralığında ekomidekiasıl üretimi yazıyoruz.Bunu zaten öğrenmiştik --belirli bir zaman aralığındakiasıl üretilen miktar gayri safi milli hasıladır.Bu eksene GSMH yazıyoruzBu ne kadar ürettiğimizi gösterirSanırım miktar ile arasında bir analoji kurabiliriz.Ekonominin üretkenliğinin miktarı gibi.Burdaki eksene ise fiyat seviyesini yazıyoruz.Fakat burdaki yalnız bir ürün veya hizmetin fiyatı değilBu sadece şekerlerin fiyatı değil,Bu ekonomideki fiyatların genel seviyesiMesela ortalamaları, ya da her nasıl ölçersenizBunu bir şekilde ölçtük ve yazdık buraya.Şimdi göreceğimiz ise bunun da aşağı eğimli bir eğri olduğudur.Böyle görünüyor.En azından böyle tahmin edebilirizAçıkçası tam olarak böyle göründüğünden emin değiliz.Ama ekonomistler bazı teorilere dayanarakböyle göründüğünü söyleyeceklerdir.Böylesi onlar için daha iyi çünkümodellerine dayanarak açıklamalar yapabiliyorlar.Aynı zamanda böylece ekonomideki duygusal etmeni çıkarabilirsinizBu, ekonomik döngüleri açıklamanın bir yolu.Her ne kadar önceki videolardan bildiğiniz üzereBen ekonomide duygusal etmenlerin önemli olduğuna inanıyorum.Ama yine de aşağı eğimli olacaktır.Bir kez daha, burdaki bir ürün veya hizmet ikenBuradaki bir bütün olarak ekonomi,Bu sadece fityatların genel seviyesi.Bu da ekonominin esas üretkenliği.Bunun söylediğine göre, eğer fiyatlar yüksekseBöyle uç değerler nadiren olur,GSMH sıfırmış gibi gösteriyor.Neyse, böyle basitleştirebileceğimizi varsayalım.Belki de şu şekilde çizmeliyimBöylece uç değerlerde GSMH'yı sıfırlayan değerlerdenkurtulmuş olurum.Genel olarak eğer fiyatlar yüksekse, GSMH azdır.Ve eğer her -cetaris paribus- diğer her koşul eşitsefiyatlar düştükçe, GSMH artacaktır.Eğimin aşağıya doğru olmasının sebepleriBurdakinden tamamen farklı.Burdaki duygusal etmenlere bağlı bir değişimdi.Fiyatlar yüksekken insanlar: "Şeker almaya ihtiyacım yok......dondurma, meyve suyu veya beni mutlu edecek başka bir şey alabilirim."Ya da, fiyatlar düşükken: "Başka şeyler alacağıma......şeker alayım, çünkü böylesi çok daha kârlı" diyecektir.Burada gerçekleşen şey bu değil.Burda ne olduğuna dair, toplam talep eğrisinin neden aşağıya oduğunukatırlamaya çalışan, ekonomistlerin öne sürdüğüfarklı teoriler var.Bunu yazalım, bu, toplam talepBu temelde fiyat seviyesine oranla ekonomidene kadar üretkenlik olacağını gösteriyor.Yani bu toplam talep, bu ise sadece talep.Toplam talep eğrisinin neden aşağıya eğimliolduğunu açıklayan üç büyük teori var.Bunlardan ilki "zenginlik etkisi" dir.bunu yazayım, ilki "zenginlik etkisi"Zenginlik etkisinin temelde söylediği -aslında bu da biraz içgüdüsel-Mesela bazen kendi kendime düşünürken "fiyatlar düşmüş......O, fiyatlar düşmüş, maaşlar azalmış, kazanç azalmışinsanlar daha az iyimser olacaklar, ve ekonomigittikçe küçülecek" - bu grafikten çıkarımımız bu değil.Unutmayın, cetaris paribus, diğer tüm koşullar eşit.Burda yaptığımız şey sadece varsaymakEğer bu senaryoyu ele alırsak, sadece fiyatların düştüğünü varsayıyoruz.Ekonomideki diğer her şey hala eşit.İstihdam değişmedi, kazançlar değişmedi, insanların iyimserliği aynı seviyedeDeğişen tek şey, insanlar bir sabah uyanıyorlar veEkonomideki her şey eskisine göre yarı fiyatında.İnsanlar yine aynı miktarda tasarruf yapıyorlar,cüzdanlarındaki nakit para miktarı aynı.Ve eğer bu gerçekleşirse -geri kalan her şey eşit-İnsanlar "Cüzdanımdaki aynı miktar para ile, artık daha fazlasını satın alabilirin....kendimi daha zengin hissediyorum." işte zenginlik etkisi tam olarak bu.İnsanlar gidip daha fazla ürün ve hizmet talebinde bulunacaklar.Çünkü ceplerindki parayla çok daha fazlasını satın alabilirler.Aynı şekilde her ne sebeple olursa insanlar sabah uyandığında-unutmayın diğer her şey eşit- her şeyin fiyatı iki katına çıkmışsa"Aman Allah'ım, artık hiçbir şey satın alamayacağım" diyecekler.Her şey çok pahalı. Daha az satın almalıyım, daha az talepte bulunacağım.Böylelikle, zenginlik etkisi -diğer her şeyin eşit olduğunu unutmadan-neden aşağıya eğimli bir toplam talep eğrisi olduğunu açıklayanteorilerden bir tanesi.Diğer teori ise faiz oranlarıyla alakalı.Buna Tasarruf ve Faiz Oranı Etkisi diyeceğim.Çünkü, şöyle düşünelim, bu çubuk önceden bir kişinin sahip olduğu tüm parayı gösteriyorduBurası ise mutlu, üretken bir yaşam için harcamaları gereken miktar olsunGeri kalan kısım da normalde biriktirecekleri para miktarı.Her şey bu kadar ucuzladığına göre, artık bütün bu parayıharcamak zorunda değiller. Çok daha az harcayabilirler.Belki de artık ürün ve hizmetler için bu kadar harcamaları kâfi.Ve çok daha fazlasını biriktirebilirler.Böylelikle burada, -tekrar hatırlayalım-geriye kalan her şey eşitse ve insanlar sabah uyandığındaher şey yarı fiyatına satılıyorsa, insanlar ihtiyaçlarınadaha az miktarda para harcayabilecekler,böylece daha fazla para biriktirebilecekler.Daha önce gördüğümüz üzere tasarruf,biriktirilen para direk ekonomik sisteme girerParayı biriktirirsiniz bankaya koyarsınızBu para diğer insanlara ödünç verilmiş olurBöylelikle tasarruf ettiğiniz miktarda bir artış olduğundaUnutmayın, geriye kalan her şey eşit- fiyatlar düştüğündeBiriktirilen para miktarı artar, ki bu arz edilen para miktarındaÖdünç verilmek üzere arz edilen para miktarında artış demektir.Bunu daha önceki bir videoda görmüştük -eğer ödünç verilebilecekpara miktarını artırsanız, parayı almak için gereken fiyat düşecektir.Başka bir yoldan bakacak olursak, faiz oranları.Faiz oranları azalacak.Faiz oranları azaldığında ise, borç para almak ve yatırım yapmakdaha az maliyetli hale gelir.Kredi çekip bir ev inşa etmek, bir fabrika kurmak, vb.Yani faiz oranları düştüğünde, bu yatırımı harekete geçirirKi bu da ekonominin büyümesine sebep olur.Daha çok ürün ve hizmetin üretildiğini görürsünüz.Aynı şekilde, tam tersi olduğundaFiyatlar yükselidiğinde, -buradaki fiyatların düştüğü durum.-Fiyatlar yükselirse, şimdi insanlar paralarının daha büyük bir kısmınıİhtiyaç duyduklarını düşündükleri şeylere harcayacaklar.Ve böylece daha az tasarruf olacak.Ve eğer daha az para birikirse, bu borç alınacak daha az para,daha yüksek faiz oranları, daha az yatırım demektir.Böylece ekonomi küçülecektir. Gayri Safi Milli Hasıla azalacaktır.Burada ise GSMH yükselecektir.Üçüncü teoride ise, daha doğrusu üçüncü gerekçe,çünkü ekonomistler için eğrinin aşağıya doğru olması iyi bir şey.Böylece toplam arz ve talebin iş döngülerini nasıl oluşturduğunu açıklayabiliyorlar.Üçüncü etmene ise döviz etkisi diyeceğimBurdaki mantığa göre gidecek olursak -fiyatlar yine düşüyor diyelim.İkinci gerekçedeki mantığa baktığımızda, fiyatlar düştüğündeFaiz oranlarının da azaldığını söylemiştik. Çünkü borç verilecek daha fazla para var.Eğer faiz oranları düşerse, yatırımcılar diytecek ki:"Kendi ülkemde az faiz alıyorum, neden paramı daha fazla faiz alabileceğim......başka bir ülkenin parasına çevirmeyeyim ki?"Böylece faiz oranları düştüğünde, insanlar döviz almaya başlıyorlar.Belki öncesinde -diyelim ki Amerika'dan bahsediyoruz-burada faizler bayağı düşük olsun, ve İngiltere'de daha fazla olsunOrda fiyatlar aynı oranda düşmemiş olsun,İnsanlar paralarını dolardan sterline çevirmeye karar vereceklerVe bunu yaptıklarında, eğer insanlar dolardan pounda çeviriyorsa,Bunun anlamı doların arzının daha fazla olduğu ve pound için daha fazla talep olduğudur.Böylece doların fiyatı, pounda kıyasla azalacaktır. Dolar güçsüzleşmiş olacaktır.Eğer doların diğer para birimlerine göre değeri düşerse, bu biraz karışık bir durum..Doların değeri diğer birimlere göre düşerse, Amerikan ürün ve hizmetleri,İngiltere'deki insanlar için ucuzlaşmış olacaktır.Örneğin Amerika'da bir arabayı 10.000 dolara üretiyorsam,bütün bu olanlardan önce 10.000$, ki bu 5.000 pound demektir.Ama artık doların değeri düştüğüne göre, artık 10.000 dolar4.000 pounda karşılık gelecektir.Dış tüketiciler artık "Amerikan arabaların fiyatı düştü" diyecekve sürekli daha fazla insan Amerikan ürünleri satın almaya başlayacaktır.Böylece Amerika dışarıya daha fazla satmış olacak.Ve tekrar, eğer Amerikan ürün ve hizmetlerine daha fazla talep varsa,Gayrisafi Milli Hasıla, artacaktır.Yani bu düşük faiz oranlarına,İnsanları döviz almaya itmeye bağlı.Ki bu söz konusu para birimini daha ucuz kılacak,Bu da o ülkenin ürünlerinin dünyanın geri kalanına göre ucuzlaşması anlamına gelirVe hepsi en nihayetinde net dışasatımın artmasına sebep olacaktır.Ya da kısaca şunu diyebilirsiniz:"Eğer Amerikan dolarının fiyat seviyesi düştüyse,İnsanlar Amerika'da bir olay var" diyecektir ve net satış artacaktır.Tekrar belirtirsek, fiyatlar düşükken, GSMH artacaktır.Açık bir şekilde eğer fiyatlar yükselirse, GSMH'da düşüş gözlemlenir