eceğiz. Şimdi şuraya şirketin özsermayesini çizelim.Bu da sattıkları hisse senedi olsun.Diyelim ki 10 milyon adet hisse senetleri var.-Ve bir de borçlar var, şirketin kullanmış olduğu krediler, ve diğer finansal yükümlülükleri,-Bilançonun pasif tarafında, krediler ve özkaynak dışında başka finansal yükümlülükler de olur,ancak şimdilik bunları dikkate almıyoruz.Bu borç.Kahverengiyle çizelim.Borcumuz var.-Aktif tarafına, varlıklar için bir rakam belirleyelim,diyelim ki bu şirketin varlıkları 10 milyon $ olsun.Ve diyelim ki borcumuz d

a 6 milyon $ olsun.Bu durumda şirketimizin özsermayesi ne kadar olur diye bakalım,bunu şöyle düşünebilirsiniz aslında, 10 milyon $ varlığım ve 6 milyon $ da borcum varsa,şirketin sahiplerine olan borcum, yani şirketin sahiplerinin buraya yatırdığı kaynak ne kadar?Aradaki fark, şirketin sahiplerinin koyduğu sermaye, bu da 4 milyon $.-Bu 4 milyon $'ı, değişik ortaklar şirkete sermaye olarak koymuş olabilir. Hissedarlar çok sayıda kişi veya kurum olabilir.Bu şirketimizde 10 milyon adet hisse senedi var.Yani elinde bu şirketin hisse senedini bulunduran herkes,bu 4 milyon $'ın 1 bölü 10 milyonuna sahip,bölersek, hisse başına 0.40 $ eder.Kısacası, hisse senedi dediğimiz şey bu.-10 milyon pay dediğimizde, 10 milyon adet hiise senedi olduğunu söylemiş oluyoruz.-Buraya 10 milyon adet hisse senedi belgesi çizebilirim...Şimdi borç konusu da ilginç.Borç almanın bir çok yolu var veaslında özsermayeyi arttırmanın da bir çok yolu var,-ve bu mutlaka satışla olmak zorunda değil.Sermaye artırmak için genelde izlenen yol hisse senetlerinin satılmasıdır.Aklınıza başka yöntemler de gelebilir, öncelikli hisse senetlerinin ihraç edilmesi gibi. Bunlara imtiyazlı hisse senetleri de dendiğini duymuşsunuzdur.Tabii burada şunun da altını çizmeliyim, bu anlattıklarımız ABD'deki uygulamalar. Aslında anlattığımız temel yapılar her ülkede geçerli. Ancak gene de kanunlar, mevzuat, düzenleyici kurumların öngördüğü uygulamalar, kısacası kurallar diyelim,.. bir ülkeden diğerine değişiklik gösterebiliyor. Örneğin bu imtiyazlı hisse senetleri, her ülkenin mevzuatında yer almıyor olabilir.-Basite indirgersek, her ne çeşit olursa olsun, aslında yaptığınız hisse senedinin satılması.-Borçlanma konusuna geldiğimizde durum biraz farklılaşıyor.Borç, banka kredisi şeklinde olabilir.Yani, bankaya gidersiniz, 6 milyon $'a ihtiyacım var dersiniz, ve banka size kredi açmaya karar verir,kredi faiz oranlarını konuşursunuz.Anaparayı ve faizleri hangi zaman ödeyeceğinizi gösterengeri ödeme planı üzerinde el sıkışırsınız.-Yani ticari krediler için de konut kredilerine benzeyen bir prosedür uygulanıyor aslında.Veya banka size farklı bir geri ödeme planı da önerebilir, 5 yıl boyunca sadece faizi ödeyin,anapara borcunuzu ise 5 yılın sonunda bir seferde kapatın da diyebilirler.-.Farklı bir kredi türü de önerebilirler.-Sonuçta borç almak için burada kullanacağınız yöntem, banka kredisi almak.Kredi limiti konusundan da kısaca bahsedeyim. Bankaların şahıslara verdiği kredi kartlarına benzetebilirsiniz bunu.Banka, bir şirket için kredi limiti tahsis ediyor. Yani şirketin bilançolarını, işleyişini inceliyor ve şu koşullar altında size bu rakama kadar kredi verebiliriz, bunu şu tarihe kadar ne zaman isterseniz kullanabilirsiniz diyorlar.Bankadaki kredi limitinizi kullanmayabilirsiniz.Veya ihtiyacınız olursa, bankadan kredi kullanabilirsiniz.Borç almanın en önemli bir diğer yolu da tahvil ihraç etmek.İhraç etmek, aslında satmak anlamına geliyor. Ancak tahvil çıkarmanın ve satmanın, düzenleyici otoriteler tarafından belirlenmiş özel kuralları/koşulları var, dolayısı ile finansçılar hep ihraç etmek tanımını kullanırlar.Tahvil ihracında yaptığınız şey bunları yatırımcılara satmak,yani halktan para topluyorsunuz bir anlamda.Bir grup insandan borç alıyorsunuz.Yaptığınız şu, diyelim ki 6 milyon $'dan bahsediyoruz,ve 6,000 tane tahvil olduğunu varsayalım.-6 milyon $ bölü 6,000 adet tahvil, sonuç 1,000 $ ediyor değil mi?-Yani 6,000 tane ve herbirisi 1,000 $ değerinde olan tahvilden bahsediyoruz.--Tahvillerin nasıl gözüktüğünü bir hatırlayalım.-Tahvilimiz bu olsun.Tahvilin üzerinde nominal değeri yazıyor.-Hayali şirketimizin ismi XYZ olsun, bu da XYZ şirketinin çıkarttığı tahvil.Bu tahvilin nominal değeri 1,000$.Tahvil, aslında bu XYZ Şirketinin verdiği 'sana borçluyum' belgesi.Eğer bu tahvillerden biri benim olsaydı,bu XYZşirketinin bana gelecekte bir gün1,000 $ ödeyeceği anlamına gelirdi.Gelecekte bir gün dediğimi düzelteyim, aldıkları borcu geri ödeyecekleri günün teknik ismi vade. Tahvilin vadesi.Tahvilin vadesi geldiğinde bana 1,000 $ ödeyecekler.Diyebilirsiniz ki, anaparayı geri ödemeleri güzel de,bugünden vadeye kadar geçecek sürenin faizine ne oldu?Bunu düşünmenin iki yolu var.Bana vade geldiğinde 1,000 $ ödeyecekler, ama belki ben bu tahvili alırken sadece 500 $ ödemiş olabilirim?-Yani, düşündüğünüz zaman,faiz otomatik olarak eklenmiş oluyor.Eğer bu tahvili almak için 500 $ ödediysem ve bana5 yılın sonunda 1,000 $ geri veriyorlarsa, faizi de ödemiş oluyorlar, değil mi?Onlara verdiğimden daha fazlasını geri veriyorlar.Sonraki videolarımızda, bu ve bunun gibi faiz hesaplamalarının üzerinde duracağız.-Bana tahvili elimde tuttuğum için belirli bir kupon faizine göre düzenli aralıklarla ödeme yapmıyorlar bu tahvilde.Tahvilin nominal değeri neydi, kaç $ yazıyordu tahvilin üzerinde, şirket bana borçlu olduğunu ve vade sonunda bana 100 $ ödeyeceğini yazmıştı tahvilin üzerinde.Vade sonu değeri 100 $ olan bu tahvili, daha düşük bir bedelle satın alıyorum, aradaki fark da benim getirim oluyor. Bu tip tahvillere 'kupon faizi sıfır olan tahviller' deniyor. Veya daha yaygın kullanımıyla, iskontolu tahviller olarak adlandırılıyorlar.Biliyorum, finansal terimleri sıkça kullanmaya başladım, ancak bu terimler birazdan daha anlamlı hale gelecekler.-Yani sıfır kuponlu tahvilde,vade sonunda paranızı aldığınız, aradaki dönemde ise faiz ödemesi olmayan tahviller.Faiz, tahvili alırken ödediğiniz tutar ile,tahvilin vadesi geldiğinizde size ödenen tutar arasındaki farkın içinde.Sanırım biraz fazla ileriye gittim. Önce kupon faizi nedir onu açıklamalıydım aslında.Kupon faizi, bu şirketin sattığı tahvil için ne kadar faiz ödeyeceğidir.Tahvili ihraç ederken, şu kadar borçlandım, borç aldığım parayı şu tarihte geri ödeyeceğim yani vadesi şu tarihtir, kupon faizi şudur, faiz ödeme sıklığı budur gibi tüm bilgileri açıklarlar....--Sıfır kuponlu tahvillerde, getirinizin ne olacağını hesaplamak için, ne kadar yatırdım, ne zaman geri alacağım, ne kadar geri alacağım deyip hesaplama yapmanız gerekir.-Belki de bono ve tahvillere ilişkin faiz hesaplamaları hakkında yeni bir video serisi hazırlasam iyi olacak..Kupon faizi %6, demek ki nominal değer üzerinden her yıl bana %6 ödeyecekler demekten daha zor bir hesaplama bu.Sıfır kuponlu tahvillerde getiriyi bulmak için hesaplama yapmanız lazım.--Büyük resme geri dönersek, hisse senetleri ve tahviller.Hem tahviller, hem de hisse senetleri borsada veya ikinci el piyasada işlem görüyorlar.Bu borsada işlem gören bir hisse senedi olsun, muhtemelen bunu önceden duymuşsunuzdur..Internetteki değişik sitelerde, hisse senetlerinin işlem fiyatlarını bulabilirsiniz.--Tahviller de borsada ve ikinci el piyasada işlem görür.Maalesef, tahvillerin hepsi için fiyat alabileceğiniz internet siteleri ise daha kısıtlı, Bloomberg veya Reuters gibi online finansal sistemleri kullanıyor olmanız gerekebilir..-.Bence tahvil fiyatlarının tümünün her yerde yayınlanmamasının bir sebebi de şu,tahvil alım satımına aracılık edenler fiyatlama konusundaki şeffaflğın artmasını pek istemiyorlar diye düşünüyorum.Ama sonuçta tahvil de aynı hisse senedi gibi alınıp satılıyor, ve bir menkul kıymet.Menkul kıymet.Alınıp satılabiliyor.Bir fiyatı var.Ancak sahiplik hakkı olarak düşündüğünüzde tahvil ile hisse senedinin arasında çok önemli bir fark var.-Eğer elimde 1,000 $'lık bir tahvil varsa,bu tahvil, şirketin benden borçlandığını gösterir.Ya da benim şirkete borç vermiş olduğumu, ikisi aynı şey.Ve bilançoda burada gösterilir.Ve şirket iflas etmediği sürece bana bir miktar faizi ve anaparamı geri ödeyecek.-Eğer şirketin hisse senedine sahipsem, bu hisse senedi benim şirketin bir kısmına sahip olduğumu gösterir.Hisse senedi iyelik hakkı verir, tahvilde ise şirkete ortak değilsiniz, sadece bu şirketten alacaklı durumdasınız.-Şirketin hisse senedine sahip olduğumda, yani sermayedarlardan, ortaklardan birisi olduğumdaşirket bana şu kadar para ödeyeceğim diye söz vermiyor.Sadece diyor ki bak, sen bu şirketin hissedarısın ve şirket sahiplerine ne ödüyorsak sen de hissen oranında bunu alırsın.-Yani, eğer bu şirketin işleri iyi gider ve değeri çok yükselirse,iyi giden işlerimiz sayesinde çok kar eder ve bunu temettü olarak dağıtmaya karar verirsek, sizin de alacağınız budur.Temettü nedir mi, ortaklara dağıtılan kar payı diye tanımlamak uygun olur sanırım.Eğer bu şirketi satarsak, satışta oluşacak fiyat sizin için de geçerli olacaktır.-Ve eğer şirket iflas ederse siz de iflas edersiniz.-Aslında burada ilginç bir soruya geldik, eğer şirket iflas ederse neler olur. Bir örnek yapalım.--Diyelim ki şirket iflas etti...Ve insanlar artık o şirketin işlevsel olmadığına yani iş yapamayacak hale geldiğine karar verdiler.-Çünkü aslında iki çeşit iflas var.Birisinde, işleriniz aslında iyi gidiyor,ancak ödeyemeyeceğiniz bir borç yükü altındasınız.Yani bilançonuzun bu kısmını yeniden yapılandırmanız gerekecek.Diğer iflas türü ise tasfiye etmek, tasfiyede diyorlar kibu şirketi yaşatmaya çalışmanın hiçbir anlamı yok,tüm mal varlıklarını satalım gitsin.--İflasa giden bir şirkete ilişkin size bir sorum olacak şimdi..Şirket iflasa gidiyor.İnsanlar varlıklarını paraya çevirmek istiyor.Diyelim ki aktifinizde yer alan bu varlıkları tasfiye ettiğinizde elinize sadece 8 milyon $ geçiyor.-Sorum şu, sizce bu 2 milyon $'lık fark kimden çıkacak?-Tahvilleri elinde tutan alacaklılardan mı,yoksa hisse senedini elinde tutan sermayedarlardan mı?Kimin parası daha önce buharlaşıyor,ya da diyebilirsiniz ki hangi grup parasını geri alma konusunda öncelikli?-Konuyu şimdilik burada bırakıyorum,zira süremiz doldu. Belki ileride iflas konulu bir video hazırlarım.-Bir sonraki videoda görüşmek üzere hoşçakalın.