25 Temmuz 2011, PAZARTESİ

Hiperenflasyon

Şu anda enflasyon ve deflasyon hakkında biraz bilgimiz var.Şimdi size bunun hiper seviyesini, hiperenflasyonu tanıtmak istiyorum: adı üstünde, çığırından çıkmış enflasyonu.Ve hiperenflasyonun, ya da en azından modern dönemde gördüğümüz hiperenflasyon vakalarınınortaya çıkış sebebi de, hükümetin baskı makinesini çığırından çıkarıp, bir dolu para basmasıdır.Yani genel döngü hükümetlerin para basmasıdır. Bunu şöyle çizeyim: yani basıyorlar, deli gibi para basıyorlar.Bunu yapmalarının sebebi başka gelir kaynaklarının kalmamasıdır.Deli gibi para basmak fiyatların artmasına sebep olur.Ve fiyatlar artınca da, önceden aldıkla

rı mal ve hizmetleri alabilmek vehükümet çalışanlarının ve askerlerin maaşlarını ödeyebilmek için,daha fazla para basmaları gerekir.Ve bu durum kendi başına hiperenflasyonu artırarak sürdürmeyi başarır.Yüksek enflasyonu yüzde beş

ya da on olarak düşünüp bunu hayal etmek kolaydır,ama saatta yüzde beş ya da on enflasyon olduğunda olacakları hayal edemezsiniz.Çünkü böyle bir halde elde nakit para bulundurmanın anlamı kalmaz.Elinizd

“Hiperenflasyon Temel. Weimar Almanya, Macaristan Pengo ve Zibabwean Doları Http://www.khanacademy.org/video?v=AC_kjcuHpZw: En fazla ücretsiz dersler...”
Khan Academy

e bulundurduğunuz para her an daha da değersiz hale gelir.Böyle bir durumda insanlar elle tutulur şeyler biriktirmek isteyeceklerdir.Her dakika, her saat ekmeğin, ya da ayakkabıların fiyatı durmadan artıyorsabu fiyat artışı insanları bu şeyleri biriktirmeye, stoklamaya iter. (Hording yazmamalıydım, hoarding(biriktirmek) yazmalıydım.)Biriktirme davranışı çığrından çıkar, ve bu durumda tahmin edersiniz ki,ayakkabıcı ayakkabıları satmak yerine daha uzun süre elde tut

Hiperenflasyon Resim 1 Hiperenflasyon Resim 2 Hiperenflasyon Resim 3 Hiperenflasyon Resim 4

mak ister.Böylece ayakkabı arzı azalmaya başlar ve fiyatlar daha da yukarılara çıkar.Yani biriktirme davranışı daha yüksek fiyatlara sebep olur.Ayrıca birisi ekmek fırınına gittiğinde beş somun ekmek varsa,ve hepsini alırsa, sonraki müşteriye ekmek kalmaz.Müşteriler olabildiğince çok almak ister çünkü fiyatların arttığını biliyorlardır.Bu durum sürekli daha kötü hale gelmeye başlar, ve bunun tek sebebihükümetin en başta çılgınca para basmaya başlamasıdır.Bu olayın tarihte üç ünlü örneği vardır.ve bunların arasında en ünlüsü Birinci Dünya

Savaşı'ndan sonra,büyük miktarda savaş tazminatı borcu olan Weimar Almanyası'nda yaşanandır.Weimar hükümeti savaş tazminatı ödemesi gerektiği gerekçesiyle,çılgınca para basmaya başladı.Bazıları neredeyse ekonomiyi yok etmeye çalıştıklarını söylüyordu.Böylece savaş tazminatı ödemeleri gerekmeyecekti.Bu fikir size durumun ne kadar çılgınca olduğunu göstermiştir. Şu nokta savaş sonu.Onlar çılgınca para basmaya devam ettiler ve enflasyon, burada gördüğünüz enflasyon değil,Bu altın markın banknot marka göre değeri. Şu gördüğünüz bir altın mark.Ve sadece iki buçuk yıl içinde oran on katına çıktı.Ve bu grafik logaritmik ölçekte. Yani her birim on üzeri olarak düşünülmeli.Yani 1923'ün sonuna gelindiğinde, gördüğünüz, yüz bin değil,milyon değil, milyar değil, trilyonluk bir orandır.1, 2, 3, 4, 5 ve 6 yıl içinde bir trilyon katına çıkmıştır.Diğer bir ünlü örnek, 1980 2009 yılları arasında Zimbabwe'dir.Bir kez daha çılgınca para basılmış ve, bir kısım üretkenlik kaybedilmiştir.İşte bu yüz trilyon Zimbabwe dolarıdır.ve bu da size Zimbabwe dolarının ABD dolarına göre değerini gösterir.Ve tabi bu grafik de logaritmik ölçekte, yani bu onun otuzuncu kuvveti (10 üzeri 30) demek.Ancak en ekstrem, en büüyk hiperenflasyon örneği, 2. Dünya Savaşı sonrası Macaristandır.Burada gördüğünüz on milyonluk bir pengo banknotudur.Bu size insanların cebinde ne taşıdıkları hakkında bir fikir verecektir

Açıklama

Hiperenflasyon Temel. Weimar Almanya, Macaristan Pengo ve Zibabwean Doları Http://www.khanacademy.org/video?v=AC_kjcuHpZw: En fazla ücretsiz dersler

Bunu Paylaş:
  • Google+
  • E-Posta
Etiketler:

Khan Academy

Khan Academy

Misyonumuz, her yerde herkes için dünya standartlarında bir eğitim sağlamak. Tüm Khan Academy içerik www.khanacademy.org adresinden ücretsiz olarak sunulmaktadır.

YORUMLAR



9.9/10

  • 111
    Olumlu
  • 1
    Olumsuz
  • 35
    Yorum
  • 61498
    Gösterim

SPONSOR VİDEO

Rastgele Yazarlar

  • Fullscreen

    Fullscreen

    23 Mart 2006
  • nigahiga

    nigahiga

    21 Temmuz 2006
  • oHeymarvin

    oHeymarvin

    11 Temmuz 2013

ANKET



Bu sayfa işinize yaradı mı?