2 HAZİRAN 2010, ÇARŞAMBA

Kuzey Kaliforniya Mıt Kulübün Salman Khan Konuşma

.En son video'da Napolyon'un durumu gayet iyiydi..Once biraz tekrar yapalım.Napolyon, 1804 yılında kendisini imparator ilan etti.Bir önceki video da 1805 yılında gerçekleşmiş olan Üçüncü Koalisyon Savaşı ile ilgiliydi..Ve gördük ki 1805 yılının sonunda, Austerlitz Muharebesinden sonra, Napolyon Rusya ve Avusturya'nın çoğunluğunu oluşturduğu Üçüncü Koalisyonu devirdi...Tekrar kısmı bu kadar.Bunları zaten bir önceki video'da gördük..Napolyon'u heybetli göstermesinin yanı sıra, bu olayın bir sonucu olarak Kutsal Roma Cermen İmparatorluğu'nun da sonu geliş oldu...Hatırlayacağınız üze

re Kutsal Roma Cermen İmparatorluğu ne kutsal, ne Romalı ne de bir imparatorluktu..Bu devlet sadece Almanca konuşan federal hanedanlıkların oluşturduğu bir topluluktu..Sonuç olarak bu olay, Kutsal Roma Cermen İmparato

rluğunu sona erdirdi..Rusya ve Avusturya güçlerini Austerlitz'de yendikten sonra Napolyon o kadar iyi hissetti ki Paris'e Zafer Takı adında bir anıt inşaa ettirdi......Şu an bu anıt, Fransa için ölm

“Salman Khan Kuzey Kaliforniya MİT Club'da konuşun...”
Khan Academy

üş olan bütün askerleri temsil ediyor, fakat ilk olarak Napolyon tarafından Austerlitz zaferini kutlamak için inşa ettirilmişti.....İşte bu Zafer Takı.....İşte bu.Sonuç olarak işler Napolyon için iyi gidiyordu.Diğer bir tarafta ise diğer büyük Avrupa devletleri ya da güçleri kendi yaralarını sarmakla meşguldüler...Bu güçler tam olarak ne işler döndüğünü anlayamamış ve kendileri tehdit altında hissediyorlardı..Özellikle bu adam kendini çok fazla tehdit altında hissediyordu.

Kuzey Kaliforniya Mıt Kulübün Salman Khan Konuşma Resim 1 Kuzey Kaliforniya Mıt Kulübün Salman Khan Konuşma Resim 2 Kuzey Kaliforniya Mıt Kulübün Salman Khan Konuşma Resim 3 Kuzey Kaliforniya Mıt Kulübün Salman Khan Konuşma Resim 4

.Bu gördüğümüz portre Üçüncü Frederick Wilhelm'e aittir....Wilhelm ve William isimleri de aslında aynı isimlerdir.William, Almanca olan Wilhelm isminin yalnızca İnglizce olanıdır..Bu gördüğünüz kişi Üçüncü Frederick Wilhelm'dir ve kendisi Prusya kralıdır...Üçüncü Koalisyon boyunca olaylardan uzak kalmıştır..Şu an bile Prusya, Avrupa'nın büyük güçlerindendir.Tabi bu esnada da Wilhem, Avusturya'nın Kutsal Roma Cermen İmparatorluğu üzerindeki etkisini bozmuş olan yükselen güç Napolyon'un tehdidi altındadır...Ve bu devl

et, Kutsal Roma Cermen İmparatorluğu, de Ren Konfederasyonuna dönüşecektir..Bir de harita üzerinde inceleyelim bu olayları.Burda gördüğünüz bütün alan, şu anda Almanya'ya ait, Kutsal Roma Cermen İmparatorluğuydu...Buranın imparatoru ise pek de etkili olmayan fakat yine de bütünleyici nitelikte olan Avusturya Kralıydı....Burası ise Fransa.Napolyon, Avusturya ve Rusya'yı Austerlitz'de bozguna uğrattığı zaman, Ren Konfederasyonu'nun da temelleri atılmış oldu...İzin verin bunu daha iyi açıklayayım.Bu gördüğünüz bölge, Kutsal Roma Cermen İmparatorluğu ve bu imparatorluk yok olmuş durumda..Ve şimdi daha çok Fransa'nın kontrolu altında bulunuyor.çFransa büyük bir güce sahip.Tahmin de edebileceğiniz üzere Prusya kralı bu durumdan biraz rahatsız oluyor ve kendisini tehdit altında hissediyor..Fransa, aynı zamanda, bu geniş sınırlarıyla diğer büyük Avrupa güçlerini de kolalıkla yenebileceğini göstermiş oluyor..Sonuç olarak Prusya kralı bu durum karşısında biraz paranoyaklaşıyor ve Fransa'nın kendisini de ele geçirebileceğini düşünüyor..Ya da belki de bu yeni bitmiş gücün diğer soylu Avrupa devletleriyle aynı çıtaya yükselmesi hoşuna gitmemiştir....Belki de Napolyon'u geldiği yere geri göndermek istemiştir.Bütün bu olaylar sonucunda ise Üçüncü Wilhelm Fransa'ya karşı savaş ilan ediyor.Şimdi 1806 yılındayız ve Prusya, Fransa'ya savaş açmış durumda..Bu gördüğümüz düzeni ileride tekrar görmeye devam edeceğiz.Hatırlanması iyi bir bilgi de şudur aslında:Birinci, İkinci, Üçüncü ve Dördüncü Koalisyonlara baktığımız zaman her zaman Britanya'nın işin içinde olduğunu görüyoruz....Aslıdan Britanya daha çok okyanusları ele geçirmiş durumda.Yani kara savaşlarından bahsettiğimiz zaman, Britanya pek de işin içerisinde değil..Fakat bütün bu zaman aralığında Britanya arka planda Fransa'ya uğraşmaya devam ediyor..Diğer Koalisyonlara da bakarsak, hepsinin Prusya, Avusturya ve Rusya'nın kombinasyonlarından oluştuğunu görebiliriz..Ve bir de etrafta bulunan birkaç ülke daha fakat bu ülkeler sürekli aralarında çekişip duruyorlar..Napolyon ise bu esnada sürekli ilerleyip gücüne güç, topraklarına toprak katmaktaydı...Bu durumun üzerine de diğer devletler kendilerini tehdit altında hissediyor ve yeni koalisyonlar kurmaya devam ediyorlardı..Bu durum bu şekilde devam ediyor.Dördüncü Koalisyon da işte bu şekilde kuruluyor.Bir önceki video'da Üçüncü Koalisyon'dan bahsetmiştik ve şimdi Dördüncü'ye geldik..Ve genele baktığımızda ne zaman Britanya dışında bir devlet savaşa karışsa, yeni bir koalisyonun kurulduğunu görüyoruz..Çünkü Büyük Britanya Fransa ve Napolyon ile sürekli bir savaş durumu içerisinde..Gelelim asıl konumuza, Dördüncü Koalisyona.Büyük Britanya ve Rusya da Prusya'nın yanında savaşa girmek istiyor..Anlayacağınız üzere, Üçüncü Koalisyon'un dağılması Rusya'yı savaştan uzun süre uzak tutmuyor..Şunu bir yazalım.Bir tarafta Prusya, Rusya ve Büyük Britanya var.Başka devletlerin de tabi etkileri var fakat bunlar en büyük olanlar..Ve bu aslında Prusya için saçma bir durum.Çünkü Prusya Üçüncü Koalisyon'un içerisinde yer alsaydı, şu anda çok daha iyi durumda olabilirdi..Belki bu bütün sonuçları bile değiştirebilirdi.Ama şimdi hepsi kendince Napolyon ile savaş içerisindeydiler..Rusya her zaman Avusturya ve Prusya'nın arkasındaydı, tabi bu her koalisyonda farklı olarak görülüyordu..Yani Prusya ve Avusturya saldırı hattındaki ilk güçlerdi..Bu durumda da bu öndeki güç Prusya'ydı.Fakat Prusya Jena-Auerstedt Muharebesi'nde bozguna uğradılar.Size bunun tam olarak nerede olduğunu göstereyim.Bu Napolyon'un askerlerini Jena-Auerstedt'de toplaması..Tam burası ise Fransız birliklerin saldırıya geçtikleri yer.Şunu bir yazalım önce..İki şehir Almanya sınırları içerisinde oldukça yakınlar.Kabaca buradalar diyebiliriz.Şimdi bakalım, bu harita okuması biraz zor bir harita.Ama kabaca bu bölgedeler diyebiliriz.Napolyon Prusya'yı bozguna uğratıyor.Yani Prusya yoldan çekilmiş oldu.Tarih de 2806 yılının Ekim ayı.Daha sonra ise Napolyon Rusları şu an Polonya sınırlarına dahil olan topraklarda takip ediyor...Tam burada, Eylau'da kanlı bir çıkmaz gerçekleşiyor ve iki taraf da çok asker kaybediyor..İşte tam burada...Tarih ise 1807 yılının Şubat ayı.Sonunda savaşı Fransızlar kazanıyor.Fakat Rusya karşısında aldıkları galibiyet o kadar da büyük değil..Istatistiklere bakıldığında her iki tarafta on beş bin ile yirmi beş bin arasında ölü sayısı mevcut..O zamana göre bunlar büyük rakamlar.Günümüz modern savaşlarına bakacak olursak bile, bir savşta ortalama bu kadar asker hayatını kaybediyor...Fakat Napolyon eşitliğe dayanamıyor ve sonunda haritada gösterdiğim Friedland'de Ruslarla karşılaşıyor...Tarih 1807 yılının Haziran ayı.Ve burda, Napolyon Dördüncü Koalisyonu devirmeyi başarıyor..Sonuç olarak 1807 yılının yazındayız.Haziran ayında Friedland savaşı gerçekleşiyor ve Rusya yeniliyor..Prusya zaten birkaç kere yenilmiş ve durumları pek de iyi değil.Ve Temmuz ayına geldiğimiz zaman Fransa, Tilsit Antlaşmalarını imzalıyor...Burada tek bir antlaşma söz konusu değil çünkü Prusya ve Rusya ile ayrı ayrı antlaşmalar imzalanıyor...Bu noktada Napolyon Prusya'ya karşı bütün saygısını yitirmiş gibi duruyor..Ve bunu biraz da belli etmek istiyor.İşte bu yüzden Prusya'yla ayrı, Rusya'yla ayrı antlaşma imzalıyor..Rusya ile yapılan antlaşma daha saygıdeğer bir antlaşmaAntlaşmanın içeriğine bakıldığında Napolyon ve Rus Çarı Birinci Alexander'ın nasıl arkadaş olduğu anlatılıyor..Bu gördüğünüz de Rus Çarı Birinci Alexander..İleride de göreceğimiz gibi bu arkadaşlık çok geçici.Tahmin de edebileceğiniz gibi bu adam Napolyon'a Austerlitz'de çok da uzun olmayan bir süre önce yenilmişti..Yani bu arkadaşlık aslında sözde bir arkadaşlık da diyebiliriz.Ama Rusya ile yapılan antlaşma oldukça arkadaşçaydı.Bu Napolyon'un Rusya'nın gücüne hala saygı duyuyor olduğunu gösteriyordu.Ve daha sonra, Fransa Rusya'yı müttefikleri ilan ediyor..Fakat diğer Tilsit Antlaşması ile Prusya parçalara bölünüyor..Bu olaya Avrupa haritası üzerinden bakalım bir de..Prusya, Avusturya ve Fransa Üçüncü Koalisyon'Un sonun gelmiş durumda..Bu antlaşmanın ardından da Elbe nehrinin batı kısmı Prusya'nın elinden alındı..Bu gördüğünüz de Elbe nehri..Mavi alan Üçüncü Koalisyon'dan sonra Prusya'yı gösteriyor.İşte bütün bu alan Prusa'nın elinden alınıyor.Ve büyük bir kısmı Vestfalya İmparatorluğu adı verilen Fransa kontrolu altında bir krallığa dönüştürülmüştü..Bu durum Tilsit Antlaşmasının bir parçasıydı.Yani bu antlaşmadan sonra bağımsız olarak görülen ama Fransa'ya bağlı Vestfalya Krallığı kuruluyor...Napolyon da Prusyalılara hakaret edecek nitelikte bir hareket yaparak kardeşi Jerome'u bu krallığın başına getiriyor...Yani bu krallık Fransa'nın uydu devleti olmaktan başka bir şey değil.Sonuçta diğer Avrupa güçleri Büyük ordusu ve güçlü savaş taktikleriyle Napolyon'un ne kadar güçlü ve aşılması zor biri olduğunu hala görememişler.....Bunun sonucunda da Üçüncü Koalisyon bir kısım bölgesini kaybetmişti.Dahs sonra ise Dördüncü Koalisyon'un daha da fazla bölgeyi kaybetmesine tanık oluyoruz..Napolyon, Dördüncü Koalisyon'dan ve Prusya'yı yendikten sonra önemli bir şeyin farkına varır...Direk ya da dolaylı yollardan Avrupa'nın önemli bir bölümü onun kontrolü altındadır..Ama aynı zamanda, Büyük Britanya'nın okyanusları kontrol ettiğini de bilmektedir..Endüstriyel bir güçlenme de söz konusudur.Sanayi devrimi artık başlamaktadır.Bunun üzerine de Napolyon Britanya'yı okyanuslarda yenemeyeceğini anlar...Çünkü Britanya okyanusların kontrolünü elinde tutmaktadır....Büyük Britanya zaten Fransa'nın deniz ve okyanuslarda daime peşinde olduğu için Napolyon, Britanya'yla ekonomik bir savaş başlatır....Ve 1806 yılının sonunda Büyük Britanya'ya Kıta Ablukası adı verilen bir abluka uygular..Bunu da buraya yazalım.Bu 1806 yılının Kasım ayında gerçekleşir.Yani Napolyon'un Prusyalıları Jena-Auerstedt'te yenmesinden hemen sonra..Bu aralar, Kasım ayında, Napolyon kıta üzerindeki gücü konusunda kendini gerçekten iyi hissetmekteydi..İşte bu gücünü korumak için de Kıta Ablukası adı verilen sistemi yarattı..Bu Büyük Britanya ile ekonomik savaşın sadece bir düşüncesi..Bu sisteme göre Fransız İmparatorluğunun bir parçasıysanız ya da bir şekilde onlara bağlıysanız, Büyük Britanya'ya ambargo uygulamanız gerekiyordu...Büyük Britanya her ne kadar denizleri kontrol etse de ticarete bağımlıydı..Yani Napolyon'un bu Kıta Ablukası aslında Britanya'ya ambargo uygulamaya dayanıyor.....Napolyon aynı zamanda Ruslar ile başka büyük bir adım atmıştı...İmzaladığı Tilsit antlaşması ile Rusya'yı da Kıta Ablukası sistemine dahil etmişti.....Karşılığında da biraz kara ve Yunanistan kıyılarından bazı adaları almayı başarmıştı..Biraz da Dalmaçya kıyılarından kara almıştı, durun size göstereyim..Ve bu Rusya için gayet iyiydi çünkü savaşı kaybetmişler fakat karşılığında Osmanlı İmparatorluğu ile tekrar karşılaşma imkanı bulmuşlardı...Osmanlı İmparatorluğundan daha sonra yine bahsedeceğiz fakat genel bir izlenim edinebilmeniz için Osmanlı İmparatorluğu günümüzde Türkiye'nin olduğu yerde bulunmaktaydı....Fakat o zamanlar büyük bir imparatorluktu.Rusya ise bu Osmanlı İmparatorluğu ile zıt düşmekteydi o aralar..Sonuç olarak Rusya Osmanlı'nın karşısına daha kolay bir şekilde çıkabilecekti..Çünkü bundan önce Napolyon Osmanlı ile müttefik konumundaydı..Yani bu Rusya için önemli bit durum.Genel olarak sonuca bakarsak, bu olaydan sonra da diğer güçler Fransa'nın gücünü hala anlamamış durumdalar..Özetle, Napolyon Üçüncü Koalisyon'u yıkıyor ve Rusya ile Avusturya'yı durdurmayı başarıyor.Kutsal Roma Cermen İmparatorluğunu da yok edip, onun yerine kendi kontroüu altında olan Ren Konfederasyonu'nu kuruyor..Bunun üzerine Prusya Napolyon'u devirmek istiyor ve Dördüncü Koalisyon ile Fransa'ya savaş açıyor..Sonuçta da toprak kaybediyorlar ve Napolyon daha da güçlü hale geliyor..Napolyon kardeşini bu topraklara kurduğu Vestfalya Krallığının başında geçiriyor.Ve son olarak da Rusya'yı da Britanya'ya karşı ambargo uygulamak için yanına almayı başarıyor..Bütün bunların ardından tarihçiler Dördüncü Koalisyon'dan sonra Napolyon'un Avrupa üzerinde gerçekten çok güçlü bir hale geldiğini söylüyorlar...

Açıklama

Salman Khan Kuzey Kaliforniya MİT Club'da konuşun

Bunu Paylaş:
  • Google+
  • E-Posta
Etiketler:

Khan Academy

Khan Academy

Misyonumuz, her yerde herkes için dünya standartlarında bir eğitim sağlamak. Tüm Khan Academy içerik www.khanacademy.org adresinden ücretsiz olarak sunulmaktadır.

YORUMLAR



9.8/10

  • 940
    Olumlu
  • 17
    Olumsuz
  • 171
    Yorum
  • 124434
    Gösterim

SPONSOR VİDEO

Rastgele Yazarlar

  • Goran Dimov

    Goran Dimov

    1 HAZİRAN 2014
  • graham025

    graham025

    25 NİSAN 2006
  • Philip DeFranco

    Philip DeFra

    16 EYLÜL 2006

ANKET



Bu sayfa işinize yaradı mı?