19 NİSAN 2008, CUMARTESİ

Sıvıları (Bölüm 3)

Tekrar merhaba.Son videoda,içinde sıvı olan bir kaba dışarıdan basınç uygulandığındao basıncın sıvı boyunca iletildiğini öğrendik.-Buna Pascal Prensibi demiştik ve sadece dışarıdan gelen basınç için bu durumdan bahsedebiliriz.-Şimdi birazda sıvının iç basıncından söz edelim.-İç basınç bildiğimiz bir konu.Bir sıvının içinde olduğunuzu meselaokyanusa daldığınızı düşünün.Okyanusun içindeyken üzerinizde büyük bir basınç hissedersiniz.-Bir örnek vererek suyun altındaki basını inceleyelim.Tabi su yerine herhangi bir akışkanı tercih edebiliriz.--Buraya bir silindir çiziyorum.Silindirin içine bir akışkan madde koyalım.Ama bu sıvı

su değil bu sefer.Mavi bir sıvı.Bu örneği dünya ile aynı kütlede ama atmosferi olmayan,havasız bir gezegende yaptığımızı faredelim.--İlerleyen zamanlarda atmosferi de işin içine katacağız ve atmosfer yukarıdan bir bası

nç uyguayacak.-Havasız ama dünya ile aynı kütle ve yerçekimine sahip bir gezegendeyiz.-Yer çekimi olduğu için sıvı kabın tabanında durur.-Yer çakimi sabiti de dünya ile aynı.Öyle korkunç bir senaryo hayal edin ki,dün

“Derinlikte bir akışkan basınç Http://www.khanacademy.org/video?v=5EWjlpc0S00: En fazla ücretsiz dersler...”
Khan Academy

ya bütün manyetikalanını kaybetmiş ve güneş rüzgarları dünyanın atmosferinden kaçmayı başarmışlar.-Bu kötü bir durumu bir kenara bırakıp sorumuza dönelim.-Diyelimki bu silindirin kesit alanını kaplayan ince bir folyo olsun.--Folyoyu suyun yukarı ve aşağı hareketini inceleyebilmek için koyuyorum.-Buradaki sıvının yüksekliği de h olsun.Bu sıvı statik,hareket etmiyor.O yüzden bu nesne h derinliğinde batmadan yüzüyor.-Birşeyin statik yani hareketsiz olduğunu karar vermek için n

Sıvıları (Bölüm 3) Resim 1 Sıvıları (Bölüm 3) Resim 2 Sıvıları (Bölüm 3) Resim 3 Sıvıları (Bölüm 3) Resim 4

eleri bilmeliyiz?-Elbette cisme etkiyen net kuvvet sıfır olmalı.Bu aynı zamanda ivmenin sıfır olması demektir.Eğer birşey hareketsizse hızı sıfırdır.Hız sabit olduğu için herhangi bir yönde ivmelenme görülmez.-Sonuç olarak net kuvvet sıfırdır.Yukarı doğru kuvvet aşağı doğru olana eşittir.Silindire etkiyen aşağı yönlü kuvvet nedir?Bu kuvvet yukarıdaki suyun ağırlığıdır çünkü bulunduğumuz yerde yer çekimi var.Bu yüzden yukarıdaki suyun belli bir ağırlığı var.--Suyun kütlesi çarpı yer çekimi sabiti bize aşağı yönlü kuvveti verir.-Bunun ne olduğunu h

esaplayalım.Aşağı yönlü kuvvet yukarıya doğru olana eşit, her ikisi deyukarda bulunan suyun kütlesi çarpı yerçekimi sabitinin büyüklüğündedir.-Pardon buna herhangi bir sıvı demiştik az evvel su olduğunu söyledim yanlışlıkla.-Suyun kütlesi değil sıvının kütlesi diyelim.Aşağı doğru olan kuvvet sıvının kütlesi çarpı yer çekimi ivmesidir.-Bu sıvının kütlesi nedeir?İlk olarak size özkütle kavramından bahsedeyim.Özkütle bize verilen hacimde ne kadar madde olduğudur.-Ya da ne kadar kütle bölü hacim diyebiliriz.Bu özkütlenin tanımıdır.Özkütlenin sembolü ro harfidir.Bunu farklı bir renkle yazayım.Ro p'ye benzer bir harf ve kütle bölü hacim yani özkütleyi ifade eder.-Özkütle birimi kilogram bölü metreküptür.Bir metreküp kurşun dediğimde aklınızda birşeyler şekilleniyordur.Kurşun marşmelovdan daha yoğun bir maddedir.Bu yüzden eğer bir metreküp kurşunumuz olsaydı kütlesi veağırlğı bir metreküp marşmelovdan daha fazla olurdu.-Bazı şakacı insanlar yarım kilo kuş tüyü mü yoksa yarım kilo kurşun mu ağırdır diye sorarlar bunu duymuşsunuzdur.-Elbette ağırlıkları eşit, burada anahtar nokta hacimlerin farklı oluşudur.1 metreküp kurşun 1 metreküp kuş tüyünden daha ağırdır.-Bundan emin olmak için özkütlenin ne demek olduğunu bilmeliyiz.Kaldığımız yerden devam edelim.Aşağı yönlü kuvvetin sıvının kütlesi çarpı yerçekimi olduğunu söylemiştik.-Sıvının kütlesi ne kadar?Özkütle için kütle bölü hacim demiştik.Bu formülden kütleyi, hacim çarpı özkütle olarak buluruz.-Sadece eşitliğin her iki tarafını hacimle çarptım.-Aşağı doğru olan kuvveti bulmak için herşeyi yerine yazalım.-Sıvının kütlesi, sıvının hacmi ve özkütlesinin çarpımına eşit.Son olarak yer çekimi ivmesiyle çarparsak kuvveti buluruz.-Bu sıvının hacmi nedir?Sıvının hacmi, silindirin kesit alanı çarpı h yüksekliğidir.-Bu kesit alana A diyelim.A alanı sıbı içinde yüzen folyonun alanı ya da silindirin kesit alanına eşit diyebiliriz.-Özkütleyi ro oarak yazacağım, ro'nun altına l ya da f yazmayı bıraıyorum.-Aşağı doğru olan kuvvet özkütle çarpı hacim çarpı yer çekimi ivmesidir.-Sıvının hacmi h yüksekliği çarpı A'dır.-ro çarpı h çarpı A çarpı g kuvvete eşittir.--Eğer özkütle,bu yükseklik,kesit alanı ve yer çekimi ivmesini bilirsek aşağıya doğru olan kuvveti bulabileceğimizi gösterdik.--Şimdi basıncın ne olduğunu hesaplayalım çünkü video boyunca esas konumuz buydu.--Okyanusun diplerinde basınç nedir?Folyo üzerindeki kuvvet bu, peki basınç nedir?Folyo sıvıda yüzüyor.Folyo üzerindeki basınç, kuvvet bölü alandır.Bulduğumuz kuvveti A alanına bölersek basıncı elde ederiz.-Eşitliğin her iki tarafını alana bölelim böylece aşağıya doğru olan basınç Pd'yi buluruz.--Aşağıya doğru basıcın yukarıya doğru olanla aynı olduğunu aklınızda tutun.Bunun nedeni yukarı ve aşağı yönlü kuvvetlerin eşit olmasıdır.-Tabi aynı zamanda alanlar da eşit.Aşağı ya da yukarı farketmez iki alanda aynı.-Aşağıya doğru olan basınç, aşağıya doğru olan kuvvet bölü alandır.-Bu ifadeyi alana bölersek basıncı buluruz.Aslında eşitliğin her iki tarafını A'ya bölersek sağ taraf PhAg bölü A olur.Sol taraf kuvvet bölü alandır.Bu da bize aşağı yönlü basıncı verir.Bu basınç, sıvının özkütlesi çarpı sıvının derinliği çarpı yerçekimi sabitidir.--Önce söylediğim gibi aşağı doğru olan basınç yukarı doğru olanla eşittir.Bunu nereden biliyoruz peki?Çünkü yukarı doğru olan kuvvetle aşağı doğru olan kuvvetin birbirine eşit olduğunu biliyoruz.-Eğer yukarıya doğru olan kuvvet aşağıya doğru olandan biraz daha küçük olsaydı, folyo aşağıya doğru ivmelenirdi.-Ama folyonun statik/durağan olduğunu biliyoruz bu durumda aşağıdan ve yukarıdan uygulanan kuvvetler ve basınçları birbirine eşit diyebiliriz.---Bunu bir örnekte kullanalım.Diyelim ki yine aynı gezegendeyim ve bu sıvı da su olsun.Suyun özkütlesi 1 kilogram bölü metre küptür.Bunu ezberlemeniz iyi our.-Havnın olmadığını ve suyun 10 metre ya da yaklaşık olarak 30 fit altında olduğumuzu hayal edin.--Benim üzerimdeki basınç ne olur?Basınç,suyun özkütlesi 1000 kilogram bölü metreküp çarpı yükseklik 10 metre çarpı yer çekimi ivmesi 9.8 metre bölü saniye karedir..Birimleri doğru yazdığınızdan emin olun.Boş alanım kalmadığı için ben birimleri yazmıyorum.--Bu birimlerin doğru olup olmadığını anlamanız için iyi bir egzersiz.-10.000 çarpı 9.8 98.000 yapar. Basıncı 98000 paskal bulduk.-Bu basınç kulağa çok fazla geliyor.-Fransa'da deniz seviyesinde basıncı neredeyse 1 atmosfer olarak ölçeriz.-Bir sonraki videoda görüşürüz.

Açıklama

Derinlikte bir akışkan basınç Http://www.khanacademy.org/video?v=5EWjlpc0S00: En fazla ücretsiz dersler

Bunu Paylaş:
  • Google+
  • E-Posta
Etiketler:

Khan Academy

Khan Academy

Misyonumuz, her yerde herkes için dünya standartlarında bir eğitim sağlamak. Tüm Khan Academy içerik www.khanacademy.org adresinden ücretsiz olarak sunulmaktadır.

YORUMLAR



9.8/10

  • 229
    Olumlu
  • 3
    Olumsuz
  • 34
    Yorum
  • 183570
    Gösterim

SPONSOR VİDEO

Rastgele Yazarlar

  • Andrey Menshikov

    Andrey Mensh

    28 Ocak 2012
  • ChannelRichard

    ChannelRicha

    7 Kasım 2008
  • L33TNoonProductions

    L33TNoonProd

    24 EYLÜL 2010

ANKET



Bu sayfa işinize yaradı mı?