20 Mart 2009, Cuma

Cupcake Ekonomi 2

Bir önceki videomuzda, bir kapkek fabrikası kurma üzerinde fikir jimnastiği yapmıştık. Kapkekleri biliyorsunuz değil mi, hani muffin'lere benzeyen, içinde krema üzerinde muhteşem süslemeler olan minik kekler. Kapta piştikleri için kap -kek ismini almış olabilrler, bilmiyorum. ama kapkek sevmeyene rastlamadım. acıkmışım galiba, neyse hemen konumuza dönelim. (baştaki sözel kısım geçerken,görsel olarak bir cupcake çizmeye ne dersiniz?)Kurmayı düşündüğüm bu kapkek fabrikası ciddi büyüklükte bir yatırım.Ben de işi ciddiye aldım ve EXCEL'de oluşturduğum bir tablo üzerinde hesaplamaları yapıyorum, bu do

syaya siz dekhanacademy.org/downloads/cupcakes.xls adresinden ulaşabilirsiniz...Bu dosyayı indirip üzerinde biraz çalışmanızı öneririm.Bu dosya, fabrika yatırımına ilişkin matematiksel hesaplamaları bizim yerimize yapı

yor,geçtiğimiz videoda da bu dosyayı kullanmıştık.Varsayalım ki, ihale açtım, veya müteahhitlerden, makina üreticilerinden fiyat tekliflerini aldım,ve bu yatırımın toplam maliyeti 1.1 milyon $.Yıllık üretim kapasitem

“Kek iş daha analizi. Http://www.khanacademy.org/video?v=-LTXzYXaAuk: En fazla ücretsiz dersler...”
Khan Academy

iz 1 milyon adet kapkek.Kapkek başına maliyetimiz ne kadar olsun, diyelim ki çeşitli sebeplerle üretim maliyetlerimiz biraz yükselmiş olsun.Hesaplamaları benim yerime yapacak bir bilgisayar olduğuna göre, şöyle küsuratlı bir sayı verelim.Diyelim ki birim maliyetimiz 1.05 $ olsun.Bir kapkekin satış fiyatı ise 2 $.Fiyatları bu civarda gerçekten, değil mi?Burada giriş yapabileceğimiz bir alan var, 2 $ diyelim buraya.Burada da kaç tane kapkek satacağımıza ili

Cupcake Ekonomi 2 Resim 1 Cupcake Ekonomi 2 Resim 2 Cupcake Ekonomi 2 Resim 3 Cupcake Ekonomi 2 Resim 4

şkin beklentimiz var.Burada da, gelir/gider tablosunu görüyorsunuz. Gelir gider tablosunun faaliyet gelirine kadar olan bölümünü görüyoruz burada.Bu verilerle, cironuzun 2 milyon $ olduğunu hesaplıyor.Şimdi değiştirdiğimde neler olacağına dikkat edin.Eğer kapkeklerimi tanesi 1,5 $'dan satarsam, cirom 1,5 milyon $'a düşüyor.Yani yapması gereken hesaplamayı doğru olarak yapıyor.Satılan malın maliyetini de hesaplıyor.Kapkek adetin değiştirince neler oluyor bakalım,eğer 1 milyon yerine 500,000 adet kapkek satarsam ne

olur, buna ilişkin hesaplamaları da yapıyor.Bütün bu senaryolara göre faaliyet karımı görebiliyorum.Biraz aşağıya doğru inerseniz, kapasite kullanım oranımı da gösteriyor.Kapasite kullanım oranı şöyle hesaplanıyor, kaç tane kapkek ürettim, bölü üretim kapasitem ne kadardı. Bu değerlere göre, kapasite kullanım oranım %50 çıktı.Özkaynak karlılık oranım nedir? Yani, yatırımım üzerinden ne kadar kazanıyorum?Bunu bulmak için, faaliyet gelirim bölü yatırım tutarım diye hesaplama yapıyorum, değil mi?275,000 bölü 1,100,000, yani sonuç -25.Bu kötü bir sonuç.Son videoda biraz değinmiştim, burada kapkek fabrikasının sahibi olarak kullanabileceğim ana faktör satış fiyatı.Kapkeklerin satış fiyatında yapacağım değişiklik hızlı sonuç almamı sağlayabilir.Eğer satış fiyatlarımı düşürürsem, satın almak isteyen kişi sayısı artar, tersi durumda yani fiyatı yükseltmeye karar verirsem,bu durumda daha az müşterim olur.Şunu da söylemeden geçemeyeceğim, insanların fiyat algılaması da aslında enteresan , bazen pahalı olanın daha iyi olduğunu düşünebiliyorlar,yediğiniz kapkek eğer butik bir pastanenin üretimiyse,ciddi para ödeyebilirsiniz, statü göstergesi gibi bir şey.Ama pazarın genel dinamiklerini düşünürsek, fiyat ne kadar düşükse o kadar fazla satarsınız.Şimdi birkaç senaryo üzerinde çalışacağız ve hangi koşullar altında ne kadar para kazanabileceğime bakacağız.Eğer satış fiyatım 1,50 $ ise, sadece 500,000 adet kapkek satabiliyorum.Bu durumda yıllık zararım 275,000 $çBaşka rakamlarla deneyelim, satış fiyatı 1,75 $ olsa vesatış adetim de 700,000 adet olsa, neredeyse kurtarıyorum. Başabaş noktasına yaklaşıyorum.Bir de satış fiyatı 1,85 $ olursa durum ne olur diye bakalım.Bu durumda, para kazanmaya başlarım.Yatırımım üzerinden %5 kazanırım.Biliyorsunuz bu işe ciddi para yatıracağım, yatırım tutarı 1.1 milyon $.Bu kadar büyük para yatırmadan önce, hangi fiyattan kaç tane satarsam ne olur iyice anlamak istiyorum.Rakamları rahatça hesaplayabilmek ve bir sensitivite analizi yapabilmek için, Excel'i kullandım.Şimdi çalışma dosyasının şu kısmına bakalım.Bu dosyayı indirip üzerinde çalışmanızı öneririm, gerçekten ilginç.Çok basit bir iş için dahi pek çok analiz yapılabildiğini göreceksiniz.Lisede veya üniversitede okuyorsanız, bunu eğlenceli bulabilirsiniz..Bu dosyayı alın, mahallenizdeki herhangi bir işletmenin rakamlarını bu dosyayla derinlemesine analiz edebilirsiniz.Olasılık hesaplamalarına ilişkin videomuzu seyrederseniz,tüm bu hesaplamaları Poisson süreçlerine uyguluyorum....Şimdi ne hesaplıyorduk? Özsermaye karlılık oranımı hesaplıyorduk, yatırımımda ne kadar kazandığımı.Faaliyet karı bölü özsermaye.Bunu hesaplamak için değişik satış fiyatları ve satış adetleri kullanabilirim.Gözünüzde canlandırmanız zor olabilir diye düşündüm, ve bunu üç boyutlu bir grafikte gösterdim.Burada gördüğünüz gibi, satış fiyatım 2.80 $'sa ve 300,000 adet satıyorsam, karlılık oranım bu oluyor.Bu eğri aslında şurada sıfırdan geçiyor,değil mi?Burası benim başabaş noktam.Tam burada ne kar ne zarar, bu eğrinin üzeri, orta nokta. yani teknik ismiyle başabaş eğrisi.Yani satış fiyatım kapkek başına 2.80$ olursa ve 300,000 taneyi satmayı başarırsam başabaş olacağım.Bakalım şimdi, buradaki neymiş?Eğer kapkek başına satış fiyatım 1.60$ olursa ve 900,000 adet kapkek satmayı başarırsam gene başabaş olacağım.Bu benim başabaş eğrim. Kaçınmak istediğim yer ise burası, bu bölge.Buradaki her şey negatifte, özkaynak getirisi şurada negatif %50.Burası para kaybettiğim bölge.Eğer satış fiyatını 1,60 olarak belirlersem vesadece 400,000 adet satarsam, getirim negatif olacak.Bunu şuradaki küçük çalışma tablosunda da görebilirsiniz..Bu üzerinde çalışması kolay bir dosya,ve sadece bu 2 değişkenle oynadığınızda, yani fiyat ve adet, oldukça ilginç sonuçlara ulaşabiliyorsunuz.Bir iş ancak bu kadar basit ve etkin analiz edilebilir.Aklınıza şu soru da geliyor olmalı: Diğer değişkenlerle de oynamaya başladığımızda neler olur?Diğer değişkenler de önemli, ancak kritik değerde olan 2 değişken bunlar, fiyat ve adet.Diyelim ki, fabrika hayata geçti ve kasabada yaşayan herkesin kapkeklerimin tadına bakmasını istiyorum.Çünkü eminim, bir kez tadına baksalar aslında ne kadar lezzetli olduğunu anlayacaklar.Bir kez tadına baktıklarında eminim bundan sonra canları sürekli kapkek yemek isteyecek..Bunu sağlamak için, oldukça düşük bir satış fiyatı belirlemek istiyorum.Diyelim ki satış fiyatını 1.75 $ olarak belirledim.Bu kapkekler için oldukça iyi bir fiyat, ucuz.Kasabada benden başka kapkek yapan da yok.Ne üretirsem hepsini satabilirim yani.Bu durumda bana yılda 200,000 $ kalır, yatırdığım paraya bölersem, getiri oranım %18.Bu getiri oranı pek çok insanı mutlu edecek kadar yüksek.Peki, satışlar iyi gittiğine göre, fiyatı yükseltmeyi düşünmeye başlasam mı?Fiyatımı biraz yükseltsem ne olur?Kapasitemi sonuna kadar kullanıyorum, değil mi? Kapasite kullanım oranım %100.Belki benim henüz tanışmadığım potansiyel müşterilerim de var,yeterince kapkek üretmediğim için satın alamıyorlar.Fiyatımı biraz yükseltmeye karar veriyorum.Diyelim ki kapkek satış fiyatımı 1.85 $'a yükselttim.Fiyat 1.85$'a yükseldiğinde, hala yılda 1 milyon adet kapkek satabiliyorum.Haklıymışım fiyatı yükseltmekte, şimdi daha iyi kazanıyorum.Şimdi yılda 300,000 $ kazanıyorum. İyi ki bu fikir aklıma gelmiş ve fiyatları yükseltmişim.İnsanların bu kapkeki satın almak için daha ne kadar ödeyeceklerini merak ediyorum hakikaten.Ve diyelim ki fiyatı 2 $'a yükseltiyorum.Ancak bu senaryoda, yani fiyatı 2 $'a yükselttiğimde, insanlar kapkeklerimi biraz pahalı bulmaya başlıyorlar.Çok fazla yükselttim galiba, şoka uğradılar hafiften, keşke 1.99 $ yapsaydım.sonuçta artık 1 milyon adet satamıyorum, satış 950,000 adete düştü.Yani müşterilerden 50,000 kişi, fiyat 1.85 $ olduğunda alırız ancak2 $'dan almak istemiyoruz diyor.Ancak hala iyi durumdayım, değil mi? Hala para kazanıyorum.Daha az kapkek satmama rağmen,satış fiyatımı yükselttiğim için, karlılık oranım %37'ye yükseldi.Sanırım kapkek işini iyice kavramaya başladım.İyice hesapladım, bu işte benim için optimal nokta, fiyatı 3 $ yapmak.Fiyat 3 $ olduğunda, 750,000 adet kapkek satacağım.Bu da yılda 962,000 $ kazanmam demek, yatırımım üzerinden %88 kazanacağım.Her yıl yatırımınızın %88'ini kazandıran bir iş hayal edin.Bu çok çok iyi bir oran, artık Bentley kullanmaya başladım, hatta şu yeni yapılan rezidansın 51. katındaki loft daireyi de satın aldım.Benim durumumu gören diğer insanlar hem gıpta ile bakıyorlar, hem de düşünmeye başlıyorlar. Murat'ın tek yaptığı kapkek üretmek diyorlar.Ben de kapkek yapabilirim, kapkek fabrikası kuracak kadar param da var diyorlar.Buradaki getiri, diğer yatırımlardan, borsada hisse senedi alıp satmaya uğraşmaktan bile daha iyi, getiri süper.Ben de kapkek fabrikası kurayım diyorlar.Şimdi burada duralım ve şu çalışma tablomuzun ikinci sayfasını açalım...Son hangi rakamlarda kalmıştık hatırlayalım, satış fiyatı 3 $, 750,000 adet satıyorum,kapkek başına birim maliyetim de 1.05 $.Ve yılda 962,000 $ kar ediyorum....Ve sonra Eren geliyor, Eren kim mi, oğlum. Onun da bir fabrikası olsun şu hayatta.Eren diyor ki ben de kapkek üretim işine girmek istiyorum.Fabrika yatırımı için yeterli parası da var, sünnet altınları, üstüne annemin her bayramdaverdiği paraları da biriktirmiş kerata. annem torununu benden daha çok seviyor, şımartıyor, bu kadar çok harçlık verilir mi.Sonuçta Eren de 1,5 milyon $ biriktirmiş. Artık babasından harçlık istemekten de iyice sıkılmış durumda.Bu çok iyi bir yatırım, ben de bu işe yatırım yapayım, hatta daha büyük bir fabrika olsun, ben 1,5 milyon $'lık yatırım yapayım diyor.Ve senede 2 milyon adet kapkek üretebilen bir fabrika kuruyor.Bu yeni fabrika, daha yeni teknolojiyle donanmış,üretimde daha az elektrik tüketiyor, kremaları döküp saçmayan makinalar kullanıyor.Yeni teknoloji kullanıyor, sonuçta kapkek başına birim maliyeti daha düşük oluyor.Babasının işini baltalamayı da aklına koymuş, fiyatı 2,90 $ yapıyor.Fiyatı 2.90 $'a düşürdüğünde, herkes gidip ondan almaya başlıyor,çünkü işin aslına bakarsanız onun kapkekleri de en az benimkiler kadar lezzetli..Ve diyelim ki Eren 500,000 adet kapkek satmaya başlıyor.Bu durumda ben 3 $ fiyatla sadece 250,000 adet satabiliyorum.Buraya da kapkeklerimin lezzetine bayılan birkaç kişi çizeyim.Bu gelişmeler karşısında, güçbela başabaş noktasını yakalıyorum, az önce çizdiklerim de fanatik müşterilerim.Bu fanatik müşterilerim, fiyata karşı duyarlı değiller, fiyat ne olursa olsun başka yere gitmiyorlar, bu gruptan biraz daha yararlanabilir miyim caba?Fiyatımı birazcık daha yükselteceğim,çünkü eminim bu grup kapkeklerimden vazgeçemez.En azından biraz kar ederim.Bir yandan da hayat adil değil diye düşünüyorum,evladım de bak, büyüt, gelsin müşterilerini elinden alsın.Burada bir konuya dikkatinizi çekmek istiyorum.Yatırımımdan %88 kazanıyordum, değil mi?Eren gelip bu ikinci fabrikayı kurduğunda ne oldu?Fabrikasının kapasite kullanım oranı sadece %25.Bu kapasite kullanım oranıyla,özkaynak karlılığı da %20 oldu.Benim özkaynak karlılığım da %1'e düştü.Burada her daim geçerli bir durumdan bahsediyoruz.Birisi yaptığı yatırımdan müthiş getiriler elde ediyorsa, bu yüksek karlılık rakiplerinin ilgisini çekiyor.Ve rakiplerin yaptığı yatırımlarla, üretim kapasitesi birden artıyor.Eğer bu yeni eklenen üretim kapasitesini de karşılayabilecek kadar talep varsa, belki ikisi de daha iyi getiriler kazanabilirler.Ancak genelde gördüğümüz durum şu, eğer çok iyi bir getiriden bahsediyorsak, gitgide daha fazla insan bu alana yatırım yapıyor.Sanırım süremizi oldıkça aştık, bir sonraki videoda rekabet konusu üzerinde duralım.Tekrar görüşmek üzere hoşça kalın.

Açıklama

Kek iş daha analizi. Http://www.khanacademy.org/video?v=-LTXzYXaAuk: En fazla ücretsiz dersler

Bunu Paylaş:
  • Google+
  • E-Posta
Etiketler:

Khan Academy

Khan Academy

Misyonumuz, her yerde herkes için dünya standartlarında bir eğitim sağlamak. Tüm Khan Academy içerik www.khanacademy.org adresinden ücretsiz olarak sunulmaktadır.

YORUMLAR



9.7/10

  • 186
    Olumlu
  • 5
    Olumsuz
  • 26
    Yorum
  • 97910
    Gösterim

SPONSOR VİDEO

Rastgele Yazarlar

  • Andrew_Huang

    Andrew_Huang

    10 ŞUBAT 2006
  • Jana Williams

    Jana William

    17 AĞUSTOS 2011
  • RickardRick

    RickardRick

    9 Mart 2007

ANKET



Bu sayfa işinize yaradı mı?