bize faiz de ödeyecek.Buna benzer olarak bana borç verdiğim belli şirketlerin bana borçlu olduğunu gösteren şirket bonolarımız var.--Aynı zamanda bu şirketler de bana faiz ödeyecekler.Ve hepsi bu kadar.Senetin tanımı gelecekte ekonomik bir değere sahip olabilecek bir şeydir.Bütün bunların hepsi senettir.Bu bonolar gelecekte ekonomik değer kazanacaklardır.Bunun yanı sıra bu bonolar faiz ödemesi de kazandıracaktır.Bu faize ek olarak size 10 milyar türk lirası ödeyecekler.Ya da daha az bir miktar.Yani 10 milyar dolar s

ize ödeyecekleri faiz miktarı ile size geri ödeyecekleri miktarın toplamıdır.Bu sayı 9.9 milyar türk lirası da olabilirdi, şuan sayıları kafamdan buluyorum.Ama buradaki sorun bu değil.Sorundaki ana nokta bu senetlerden bazıları kötü olabilir.Şuraya daha fazla senet çizelim ki size tam olarak kötüyle neyi kastettiğimi gösterebileyim.Diyelim ki başka bir grup senedim var.Diyelim ki 10 milyar reklam ipoteğim var.-Bu aslında benim bankanın belli şirketlere toprak almaları ya da yeni binalar inşa etmeleri ve bu binaları başka insanlara kiralamaları için verdiğim paradır.-Bir kere daha bu sadece başkasına verdiğim bir borçtur.Başkasına verdiğim borç ise bir senettir.Bana faiz borçlu oldukları için bana parayı ödeyecekler.-Birazdan size problemin kilit noktasını göstereceğim.---Diyelim ki 4 milyar liram var, bütün bu senetlerin hepsi 25 milyar lira yapıyor.Ve diyelim ki 4 milyar liralık ipotekli borç yükümlülüğüm var.---İpotekli borç yükümlülüğü hakkında bir video yapmıştım, ama bir daha tekrar edelim.İpotekli borç yükümlülüğü türetilmiş bir şeydir.Biraz karmaşık gelebilir ama bunun anlamı ipotekli borç yükümlülüğü başka bir şeyden türetilmiştir.-Bu noktada bu bilançoda gözükecek senetin kötülüğüne bir işarettir.-Türetilmiş, yan ürün ne demektir?Diyelim ki birkaç ipoteğiniz var.--Bunlar ev ipoteği.Diyelim ki bir milyon tane var.Hepsini grupluyorsunuz.Güvenli bir ipoteğiniz olmuş oluyor.-Güvenli ipotek ise çok sayıda insana verdiğiniz borçtur.-Herhangi bir insana borç verdiğiniz için bunla iş yapmak çok zor.Fakat çok fazla insana borç verirseniz, işini yapabileceğiniz bir şey haline gelir.--Toplam olarak diyelim bu insanların %8'i borçlarını ödeyemiyor.Ama genelde bu senedin kötü kısmı değil.Güvenli ipotek hakkında videolarım var.İpotekli borç yükümlülükleri güvenli ipoteklerden türetilmiştir.Bu yüzden türetilmiş olarak adlandırılırlar.Bildiğiniz üzere bu güvenli ipotekler ülkenin başka yerindeki insanlara verdiğiniz borçlar.Bu ipotekleri alıp dilimleyip kesiyorsunuz.-Yaptığınız şey bu ipotekleri senetlere bölüyorsunuz.-Başka bir videoda bunun hakkında daha fazla konuşucağım.Bu ipotekli borç yükümlülükleri grubu ilk ödemeleri alacaktır.-Ya da eğer herhangi bir ödeme durumunda, ödemeler bu senetlere gidiyor.Ve diğer ödemeler ise buradaki senede gidiyor.Bu yukarıdaki senet bazen öz sermaye senedi olarak da adlandırılır.-Buradaki senet ise ne kadar ödeme geriye kaldıysa onu alacaktır.Yani herkes ödeme yaparsa, bu senetler tamamlanıcaktır.Ama çok fazla insan borcunu ödemez ise, bu borçlar bu senedin zararına olacaktır değil mi?Yani diyebiliriz ki buradaki senet en riskli senettir.Ya da doğal olarak bu taraftaki insanlar bütün riski alıyorlar.Yani buradaki bütün diğer senetler bütün riski bu senede veriyor.Bir senet sadece bir dilimdir.Çok fazla süslü, karmaşık kelimeler kullanmak istemiyorum.Bütün bu riski almanın karşılığında, bu kişi daha fazla gelir alacaktır.Bu insan %6 gelir alırken, buradaki ise %7 alabilir.-Belki de buradaki %12 alabilir.Bu diğer bir ilginç bilgidir.Buradaki kişi en güvende olduğundan ekonomik puanlama kuruluşları bu kişiye AAA notu verebilir.--Belki AA verebilirler.-Ama buradaki senet daha kötü bir not alacaktır.Daha kötü not aldığı içinse de, hiç kimse bu senedi almayacaktır.Bu teminatlı borç yükümlülüğünü inşa eden kişi ve bu senetleri diğer marketlere satan kişi...-ve bu arada bu işleme "güvenlik altına alma" deniliyor.Çünkü sattığınız mal varlığınızda güvenliliği arttırıyorsunuz.-Ama insanlar sadece bu senetleri almak isteyecektir.Yani bankalar bu "bozuk" senetle ne yapmaları gerektiğine karar vermeleri gerekmektedir.-Bankaların çoğu bu bozuk senedi bilançolarında gösterirler.Bankalar görünüşe bakılırsa konaklama fiyatları asla düşmüyor, bundan çok fazla gelir elde ettik, bu senedi kimseye satmıyoruz da diyebilir.--Bunlara yerleşim teminatlı borç yükümlülükleri denir ve bu olay problemin temel noktasıdır.-Size bunu göstermemin sebesi bunlar sadece sıradan yerleşim teminatlı borç yükümlülükleri değildir.Bunlar AAA notuna sahip olmayanlardır.-Diyelim ki buradaki senetler bozuk olanlardır.--Bu benim örnek bankamdır.Bu bankanın yükümlülükleri hakkında konuşalım.--Bu bankanın diğer şirketlere verdiği borçları vardır değil mi?Diyelim ki bankanın A borcu vardır.Diyelim ki bu A borcu 10 milyar türk lirası değerindedir.Buraya azıcık nakit para koyalım.Diyelim ki bir milyar türk lirası nakit para var.Bir bankanın her zaman nakit parası olmalıdır, çünkü her an biri gelip parasını anında almak isteyebilir.--Diyelim ki bankanın sadece likiditeyi karşılayabilecek nakiti vardır.Bu yüzden yükümlülük tarafına 10 milyar türk lirası değerindeki A borcunu yazabiliriz.Aynı zamanda B borcu da vardır, gene 10 milyar türk lirası değerinde.C borcu da vardır.C borcu, sadece işleri ilginç kılmak için, diyelim ki 3 milyar türk lirası değerindedir.Bu örnekte eğer bu bütün mal varlık değerlerinin doğru olduğunu varsayarsak, bankanın yükümlülük değerleri de doğrudur.Bu bankanın özsermayesi nedir?Bu durumda eğer bu şirket halka açık bir şirket ise hissedarlarının öz sermayesi ne olabilir?-Hemen bulalım.-Bu bankanın mal varlıkları bir artı yirmi bir artı yirmi bes artı yirmi altı milyar türk lirası değerindedirVe yükümlülükleri ise 23 milyar türk lirasıdır.Yani yirmi altı milyar türk lirası mal varlığından yirmi üç milyar türk lirası yükümlülük değerini çıkarırsak, 3 milyar türk lirası öz sermayesi olduğunu buluruz.-Öz sermayeyi tanımlayalım.Diyelim ki bu halka açık bir şirkettir.Eğer bu şirkette hisseniz varsa, bu öz sermayede hakkınız var demektir.Bunu aslında yazalım.--Bu bankaya A diyelim.Diyelim ki A bankasının 500 milyon hissesi vardır.------Her bir hisse fiyatı ya da her hisse fiyatının defter değeri 3 milyar türk lirası olmalıdır.-Buna defter öz sermayesi denir.Çünkü bilanço bazen şirketin defteri olarak da adlandırılabilir.Bu 3 milyar türk lirası öz sermaye hisse sayısına bölünür.Her bir hisse senedi 3 milyar bölü beş yüz milyon türk lirası fiyatındadır.Yani defer özsermayesi hisse senedi başına 6 türk lirasıdır.Bu aslında çok önemli bir şeydir, çünkü birçok insan düşünücektir ki bir hisse fiyatı sıfırlanırsa, şirketin hiçbir şeyi yoktur.--Hayır, bu doğru değildir.Bunun anlamı sadece şirketin öz sermayesi sıfır değerindedir.Farkettim ki zamanımız kalmamış.Bunun üstünde konuşmaya gelecekteki videoda devam edeceğim.Bunun üstünde biraz daha duracağız.Görüşmek üzere