şeyi kodlamaları şart değildir; ancak her zaman aynı gen için kodlarlar.--Eğer bu gen göz rengi içinse, homolog kromozom çiftinin diğer tarafındaki gen de göz rengi içindir.-Yine de iki tarafta kodlanmış olan göz renkleri farklı olabilir.-Tabi bunlar cinsiyetimizle alakası olmayan standart denebilecek genlerdir.-Bunların yanı sıra, iki tane özel kromozomumuz vardır.-Ben bunu yapacağımUzun ve kahverengi olacak ve daha sonra da kısa ve mavi olanından yapacağım.-Fark edeceğiniz ilk şey bunların homolog olmadıkları olacak.Bir t

anesi kısa, bir tanesi uzun olduğu halde nasıl aynı şeyi kodlayabildiklerini sorabilirsiniz.-Ve bu doğru.Zaten homolog değiller.Bunlara cinsiyet belirleyen kromozomlar diyebiliriz, veya kısacası gonozom.-Uzun olan x kromozomudur.---Kısa olan ise Y kromozomu.-Bir canlının dişi veya erkek olduğunu anlamak için çok kolay bir yöntem vardır.-Eğer bir Y kromozomunuz varsa, erkeksiniz.Şimdi bunu yazayım.Çizmiş olduğum hücre çekirdeği bir erkeğe ait.--Eğer annenizden X, babanızdan ise Y kromozomu aldıysanız, erkeksiniz demektir.---Hem annenizden, hem de babanızdan X kromozomu aldıysanız dişisiniz demektir.-Bunu Punnett karesi çizerek de gösterebiliriz.Fazla kolay bir Punnett karesi olacaktır; ama bütün olasılıkları gösterir.-Annenizin gonozom çiftine baktığınızda iki tane X kromozomu görürsünüz.--Bu sayede ona baba yerine anne diyorsunuz.Babanızın ise bir X, bir de Y kromozomu vardır.-Bir Punnett karesi yapabiliriz.Farklı döl kombinasyonlarına bakalım.Annenizin vereceği X kromozomuyla babanızdan gelen X kromozomunun birleşmesiyle bir dişi ortaya çıkar.--Annenizin X kromozomu vermekten başka şansı yoktur.-Aynı zamanda bu da dişi olacak.--Babanız ise ya X ya da Y kromozomu verir.Y kromozomu verdiğinde ise ortaya çıkan döl erkek olacaktır.Yani bunlar dişi, şular da erkek olacak.Yani dölün kız veya erkek olma olasılığı yarı yarıya.-Tabi buna baktığınız zaman hem ilginç hem de ironik olan bir şey aklınıza gelebilir.-Dölün kız veya erkek olduğunu belirleyen taraf anne midir, yoksa baba mı?-Anne her zaman X kromozomu verdiğine göre cinsiyeti onun belirleme ihtimali yoktur.---Babanın spermlerinin yumurtaya doğru ilerlediğini düşünün.--Bazılarının içinde X, bazılarının içinde ise Y kromozomu var.----Eğer buradaki X kromozomu bulunduran sperm yumurtaya ilk ulaşırsa, döllenen yumurta dişi olacak demektir.-Eğer yumurtaya ilk ulaşan sperm Y kromozomu taşıyorsa, tahmin edebileceğiniz gibi döllenen yumurta bir erkeğe dönüşecektir.-Bunun ironik olduğunu söylememin nedeni tarihte yer alan ve muhtemelen en ünlü örnek olan VIII. Henry'dir.---Sadece krallara özgü bir şey değil tabi ki.Büyük ihtimalle doğru; çünkü toplumumuzun çoğunluğunda erkek baskınlığı söz konusu.Bazı erkekler aile isimlerini sürdürmek için erkek varislere sahip olmayı saplantı haline getirmişlerdir.--VIII. Henry'nin durumunda ise bu saplantının nedeni ülkeyi ele geçirmektir.Eşleri kız çocukları doğurduklarında hayalkırıklığına uğrayıp, eşlerini suçlasalar bile, bu aslında tamamen kendi suçlarıdır.--Bu durumun en ünlü örneği VIII. Henry ile Ann Boleyn'dir.--Bu konuda uzman değilim; ama genel görüş erkek bir varis doğuramadığı için VIII. Henry'nin Ann Boleyn'e kızmış olduğudur.-Bu durum tamamen onun suçu olsa bile, Ann Boleyn'in kafasını kestirmek için bunu bahane olarak kullanmıştır.--Belli ki ürettiği X kromozomlu spermlerin sayısı Y kromozomlu olanlardan daha fazlaydı.-Sonunda erkek bir varisi oluyor.Yani belli ki Y kromozomlu sperm de üretiyordu.Yine de sonuç olarak Ann Boleyn'in erkek çocuk doğuramaması VIII. Henry'nin suçuydu.-Bu yüzden bu durumun ironik olduğunu söyledim.--Aklınızda oluşmuş olabilecek bir soru, bu kromozomlardaki her şeyin yalnızca cinsiyet belirleyici olup olmadığı.---Şimdi biraz kromozom çizeyim.Bir X, bir de Y kromozomumuz olduğunu varsayalım.-X kromozomu gen bakımından fakir olduğu bilinse bile, başka şeyler için de kod taşır.-Yaklaşık 1500 gen koduna sahiptir.Y kromozomu ise gen bakımından en fakir olan kromozomdur.-Yalnızca 78 gen koduna sahiptir.Böyle olduğu yazıyor fakat gerçekten 78 olduğunu kim bilebilir?Yani cinsiyet belirlemek dışındaki görevlerinin sayısı azdır.-Y kromozomunun cinsiyet belirlemesinde etkili olan gen, SRY genidir.-Bunu bilmek zorunda değilsiniz.SRY, testis veya erkek üreme organının gelişiminde rol oynar.-Kısacası bu gen, testislerin gelişmesiyle sonuçlanacak süreçlere dair kodlara sahiptir.-------Bu genler üzerinde başka özellikler de var.Bunların bozuklukları, kendilerine özgü hastalıklara neden olur.Örneğin; renk körlüğü.Genler ya da mutasyonlar demeliyim.Renk körlüğününe neden olan şey mutasyondur.--Renk körlüğünün yanı sıra hemofili de örnek gösterilebilir.Hemofili kanınızın pıhtılaşmasını engelleyen bir hastalıktır.Aslında, hemofilinin birkaç farklı türü vardır.--Her iki hastalık da X kromozomunda gerçekleşen mutasyonların sonucudur.-Bunların her ikisi de çekinik mutasyonlardır.-Yani bu ne demek?-Bu, hemofiliyi ele aldığımızda, her iki X kromozomunda da hemofili mutasyonu olması gerektiği anlamında gelir.--Örneğin, bir X kromozomu normal, diğer X kromozomunda hemofili mutasyonu olan bir kadını ele alalım.-----Bu kadın yalnızca bir taşıyıcıdır.Hemofili hastası değildir.-Kanının pıhtılaşmasında bir sorun olmaz.Bu kadının hemofili hastası olması için her iki X kromozomunda da hemofili mutasyonu olması gerekirdi.Bunun nedeni hemofilinin çekinik bir mutasyon olmasıdır.--Şimdi bu birey hemofili hastası olacak.Bir erkeğin yalnızca bir tane X kromozomu vardır.Yani bir erkeğin hemofili hastası olması için, o X kromozomunun mutasyonlu olması yeterlidir.------Bu durumda hangi cinsin hemofili hastası olma ihtimalinin daha yüksek olduğu sorusu aklınızda oluşmuş olabilir.--Bir kadın mı, yoksa bir erkek mi?-Bir kadının hemofili hastası olabilmesi için hem anne hem de babadan bu geni almış olması gerekir.-Kabaca 5000-10000 erkekten birinde hemofili görüldüğü söylenmekte.--Yani alel sıklığının 7000de 1 olduğunu söyleyebiliriz.Bu Xh'nin, hemofili mutasyonlu X kromozomunun sıklığıdır.-Bu nedenle erkeklerin hemofili hastalığına yakalanma şansı 7000de 1; bir tane X kromozomları var.------Peki bir kadının hemofili hastası olması için ne gerekir?-Her iki kromozom da hemofili mutasyonlu olmalıdır.Bir tanesinin mutasyonlu olma ihtimalinin 7000de 1 olduğunu biliyoruz.-Yani bir kadının hemofili olma ihtimali 1/7000'in iki katıdır.Bu da 49 milyonda 1dir.Görüldüğü gibi, bir kadının hemofili hastası olma ihtimali, bir erkeğinkinden çok daha düşüktür.--Genel olarak cinsiyete bağlı herhangi bir özellik çekinikse, bir erkek bunu kesin olarak gösterecektir.Bunun nedeni erkeklerin bu geni domine edebilecek başka bir X kromozomu olmamasıdır.--Bir kadının bu özelliği gösterebilmesi için ise, bu özelliğin her iki X kromozomunda da bulunması gerekmektedir.-Erkeklerdeki oranı "m" olarak adlandıralım.--------Bu durumda kadınların oranına m'nin karesi diyebiliriz.Bunun daha büyük bir sayı olduğunu söyleyebilirsiniz, karesini alıyorum.-Tabi bu sayıların 1den az olduğunu hatırlatırım.Örneğin hemofilide sayı 1/7000di.-1/7000'in karesini aldığınızda, 49 milyonda 1 gibi bir sayı elde edilir.Her neyse, umarım bu videoyu ilginç buldunuz ve nasıl erkek ya da kadın olduğumuzu şimdi anladınız.-Ve daha da iyisi, artık erkek çocuk odaklı ailelerin problem yaşadıklarını ve bunlar için kimin suçlu olduğunu biliyorsunuz.--