şık bulduğum bir şeyi açıklamaya çalışayım..Marjinal fayda , veya marjinal yarar.Her iki tanımı da kullanıyorum.Aslında düşünürseniz ikisinin anlamı aynı...Ancak mikroekonomi dersindeyseniz,bu iki tanımın farklı kavramlar için kullanıldığını farkedersiniz.Yarar terimi kullanılıyorsa mutlak bir ölçü kullanılıyordur,yarar birimi gibi.....Marjinal fayda terimi kullanılıyorsaölçüm birimi genelde para miktarıdır, TL bazında yani,veya başka bir mal cinsinden de ifade edilebilir.Aslında fayda ve yarar terimlerinin arasındaki farkı tam daanlamış d

eğilim, hatta bazen birbirlerinin yerine kullanıldıklarını da gördüm.Her neyse, bu videoda biz marjinal fayda tanımını kullanacağız.Faydayı ölçmek için bir ölçüm tablosu hazırlayacağız.ve bu tabloyu bir kişinin değişik fiyat seviyelerinde alabileceğimal sepetleri üzerinde fikir yürütmek için kullanacağız...Üzerinde konuşacağımız iki çeşit malı daha önceden buraya yazdım,çikolatalarve meyveler.Buradaki tablolarda fazladan bir paket çikolatanın vefazladan bir kilo meyvenin sağlayacağımarjinal fayda burada yazıyor.Eğer hiç çikolatam yoksa, çikolatadan aldığım fayda da yok...İlk çikolatanın marjinal faydası 100...Dikkat edin, sadece 100 dedim.100 TL demedim,veya 100 kilo meyveye eşit demedim,....sadece diğer şeylerle karşılaştırabilmemizi sağlamak için şu kadar birim dedim...Diyelim ki meyveyi seviyorum,ve fazladan bir kilo meyvenin bir öncekine göre %20 fazla fayda sağlayacağını düşünüyorum,.bu durumda ilk kilo meyvemin marjinal faydası 120 olur....Burada söylediğimiz bu.Aynı konuyu farklı bir şekilde de düşünebiliriz,diyelim ki ilk çikolatayı yemişim,çikolata iştahım biraz köreldi,yiyeceğim ikinci çikolata ilkine göre %20daha az fayda sağlayacak,dolayısı ile eğer bu değer 100 ise bu da 80 olacak.Verdiğim bu değerleri 1000800veya 1200 de yapabilirdim.Veya buna 10buna 8buna 12 diyebilirdimBurada önemli olan,verdiğim sayıların arasındaki yüzdesel farkınbenim gerçek tercihlerimi yansıtması.Şimdi biraz düşünelim.İlk çikolatayı yerken biraz sabırsızlandım dahi,buna 100 dedim.,bir sonraki çikolatada daha az iştahlıyımzira zaten az önce çikolata yedim..buna 80 diyorum,80 tatmin birimi de diyebilirdim,her nasıl adlandırmak isterseniz artık,bundan sonraki çikolataya geldiğimdeoldukça yemiş durumdayım, yetti bana,.bu çikolatadan çok keyif almıyorum,bir sonrakinde aldığım fayda daha da azalıyor..hatta son çikolataya geldiğimde,beşincide yani artıkmarjinal faydam sıfıra düşüyor..Altıncı çikolataya geldiğimde ondan kurtulmaya çalışıyor bile olabilirim..Çikolata yemekten çok sıkıldım,belki artık marjinal faydam eksi olacak.Aynı şeyler meyve için de geçerli.İlk bir kiloyu yerken çok iştahlıyım,...hatta çikolatadan da çok seviyorum,%20 daha fazla seviyorum,buna 120 değeri veriyorum., 120 fayda puanı diye düşünebilirsiniz, iktisat kitaplarında fayda ölçme birimine util dendiğini okuyabilirsiniz, her neyse,.bir sonraki kilodaazalan fayda göreceğiz,.ve fazladan yiyeceğim her bir kilo meyve içinmarjinal fayda azalacak.Dikkat edin, burada toplam faydadan değil marjinal faydadan bahsediyoruz,son yediğimiz birimin marjinal faydasından.Fazladan yediğim, son yediğim 1 kilo meyveninmarjinal faydası hala pozitif,yani hala meyve yemekten keyif alıyorum,ancak daha önce yediklerime göre daha az keyif alıyorum.Şimdi toplam fayda üzerinde de düşünelim.sadece 2 kilo meyvem olduğunu düşünelim,birinci kilodan 120 fayda alıyorum,ikinci kiloyu yediğimde 100,bu durumda iki kilo meyveden toplam faydam 220 fayda birimi diyebilirim..Buraya kadar anlattıklarımdan bazı sonuçlar çıkarabilirsiniz..Diyebilirsiniz ki,yediğim ilk 1 kilo meyveden daha fazla fayda sağlıyorum,ilk çikolatama göre %20 daha fazla..veya yediğim ikinci meyvedenilk çikolatamla aynı faydayı sağlıyorum diyebilirsiniz..İkinci çikolatamdan, ilk çikolatama kıyasladaha az fayda sağlıyorum,tam olarak %20 daha az fayda sağlıyorum diyebilirsiniz.Burada sayılar olması çok iyi, zira bu sayede karşılaştırma yapabiliyoruz.Ancak bu sayılar, paranızı nasıl harcamanızın sizin için daha iyi olacağı hakkındafikir vermek için pek yeterli değil.Diyebilirsiniz kimeyveleri çikolataya tercih ederim,.veya ilk meyveyi ilk çikolataya tercih ederim..evet bunu söyleyebilirsiniz.Ancak bu seçiminiz aynı zamanda meyvenin fiyatına da bağlı olmalı.Vermiş olduğumuz fayda değerlerine bakarakbazı değerlendirmeler yapabiliriz,fazladan çikolatayı mı yoksa meyveyi mi tercih ediyoruz,birbirleri arasında kıyaslama yapabiliriz,.ancak bu değerlendirme bizeparamızı nasıl harcamamızın daha iyi olacağıhakkında fikir vermez.Şimdi bu mallara bazı fiyatlar koyalım,ve sonra da paramızı nasıl harcıyor olabileceğimiz hakkında biraz düşüneceğiz. Bunu yaparken, burada marjinal faydaiçin verdiğimiz değerleri de gözönünde bulunduracağız.diyelim ki çikolataların fiyatı 1 TL olsun.Meyvenin kilosu ise 2 TL olsun..Kilosu 2 TL,paketi 1 TL.Şimdi fazladan yediğimiz çikolatanın marjinal faydasını,çikolatanın fiyatını dagöz önünde bulundurarak değerlendireceğiz..Burada ise kilo başına fiyat olacak.Şimdi bakalım,ilk çikolata paketi için 1 TL harcıyor olacağım,ve 100 birim marjinal fayda sağlayacağım,.yani 1 TL karşılığında 100 birim..1 TL ödeyerek 100 birim marjinal fayda alıyorum..Aynı mantıkla devam edelim,burada 1 TL ile 80 birim marjinal fayda alıyorum,.burada 1 TL ile 60 birim marjinal fayda alıyorum,burada ise 40 birim.Buraya kadar çok ilginç değil mi dediniz,işler şimdi ilginçleşecek.Meyvede 1 TL karşılığında kaç birim marjinal fayda alıyorum?...İlk 1 kilo meyve için 120 birim marjinal fayda alıyorum,ancak meyvenin kilosu için 2 TL ödemiştim,şuraya yazalım şimdi,yediğim ilk 1 kilo meyvenin marjinal faydası 120'ydive meyvenin kilosu 2 TL idi,..yani ödediğim her 1 TL için 60 birim marjinal fayda almış oldum.60 birim marjinal fayda aldım.Burada 100 birim marjinal fayda alıyorum,ancak 2 TL harcıyorum,yani TL başına 50 birim marjinal fayda sağlıyorum.Burada TL başına 25 birim,burada TL başına 10 birim.Şimdi daha da ilginçleşiyor.Eğer harcayabileceğim 5 TL olsaydıbunu nasıl harcamalıyım,en fazla faydayı nasıl sağlayabilirim?Biraz düşünmenizi istiyorum şimdi. Ben bir kahve alıp geleyim siz düşünürken. Şaka şaka buradayım.Harcadığımız her 1 TL için en fazla birim marjinal faydayı nerede sağlıyoruz bakalım şimdi...İlk 1 TL'den başlayalım.....Bu 1 TL ile en fazla birim nerede bakalım,.burada 1 TL ile 100 birim fayda alıyorum.Aslında meyveyi daha çok seviyorum, oradaki faydam daha fazla ancakher TL başına kaç birim fayda sağlıyorum diye baktığımdameyvede paramın tam karşılığını alamıyorum.Kısacası ilk 1 TL buraya gidiyor.İlk 1 TL ile bir paket çikolata aldım.İkinci 1 TL'yi nereye harcamalıyım bir bakalım.Konuyu basitleştirmek için, paramızı sadece bu iki malın alımı için kullanabileceğimizi varsaydık. Çikolata mı meyve mi.Bakalım şimdi, ikinci 1 TL nereye gidecek......Burada harcadığım 1 TL için 80 birim,.burada ise sadece 60 birim alabiliyorum,dolayısı ile ikinci paket çikolatayı da alıyorum.Devam edelim.Üçüncü TL'yi nasıl harcayacağım.Durum enteresan.Üçüncü TL'yi buraya harcayabilirim veTL başına 60 birim alırım,veya buraya harcayabilirim vegene 60 birim alabilirim.İki seçenek de beni aynı ölçüde tatmin edecek.Her ikisinde de 1 TL karşılığında 60 birim alıyorum.İki seçenek arasında nötr durumdayım....Bu iki seçenekten herhangi birisini seçebilirim,diyelim ki yazı tura attım veçikolata almaya karar verdim....Yani ilk 3 TL'min hepsini çikolata için harcadım.Şimdi dördüncü TL'yi nereye harcayacağım?Paramın karşılığını en iyi nerede alıyorum..Artık çikolata almıyor olmalıyım.Çikolata almaya karar verirsem TL başına 40 birim olacak..En iyisi gidip yarım kilo meyve almalıyım..Dördüncü TL ile gidip yarım kilo meyve alıyorum.Hatırlayalım, meyvenin kilosu 2 TL idi.Ve paramın son 1 TL'si,bunu da meyve almak için harcıyorum.Yani dördüncü ve beşinci 1 TL'yi meyve almak içinkullandım, 2 TL ödeyip 1 kilo meyve almış oldum....TL başına 60 birim aldım.Paramızın karşılığını en iyi veren yer burası.Faydayı ölçmek için bir değer vermemiz,maliyeti, parayı düşünmeden bir şeyi ne kadar sevdiğimizi,ne kadar faydalı bulduğumuzu değerlendirmemizi sağladı..Sonra fiyatları da göz önüne aldık,paramızı en mantıklı şekilde nasıl harcayabileceğimizi değerlendirdik.Bizim senaryomuza göre,paramız karşılığında toplam faydayı maksimize edebileceğimiz kombinasyon,3 paket çikolata ve 1 kilo meyve almak.Bir sonraki videoda görüşmek üzere hoşça kalın.